प्र. 1 सकयल दिल्ल्या प्रस्नांच्यो जापो एका – एका वाक्यांत बरयातः
अ) लोकवेद म्हणल्यार कितें ?
जाप: लोकवेद म्हणल्यार लोकांनी आपल्या समाधानाखातीर तशेंच मन रिझवपाखातीर वापरिल्ली कला.
आ) गोंयच्या लोकवेदाचेर खंयच्या राजवटीचो प्रभाव पडला ?
जाप: चालुक्य ,भोज , सातवाहन , कंदब , मराठे हेचप्रमाण पुर्तुगेज राजवटींचो ह्या लोकवेदाचेर प्रभाव पडला.
इ) लोकवेदाचें स्वरूप खंयच्या खंयच्या प्रकारांनी मोडटा ?
जाप: लोकवेदाचें स्वरूप दोन प्रकारांनी मोडटा आनी ती आसा समाजीक आनी धर्मीक.
ई) गोंयच्या लोकवेदाच्या आनी संस्कृतायेच्या घटकांचीं नांवां बरयातः
जाप: धालो ,मुसळां नाच, गोफ, घोडमोडणी, तोणयां मेळ, फुगडी देखणी, कुणबी नाच हीं गोंयच्या लोकवेदाच्या आनी संस्कृतायेच्या घटकांचीं नांवां आसा.
आ) सकयल दिल्ल्या दर एका प्रस्नाची जाप पांच – स वाक्यांनी बरयातः
अ) लोकवेदाचो उदेव कसो जालो ?
जाप: पाचव्याचार दोंगरांना भरिल्ले भुंयेर, ती दर्याच्या ल्हारांचो नाच चलता , देवळां आनी इर्गजितल्या घांटीचो मोवांळ नाद आयकूंक येता, घुमट शमेळाच्या सांगातान शेनाय, गितार हांचें सगींत सगळ्याचे नार पडटा, त्या कश्ट करपी वावराडयाच्या घामातल्यान लोकवेदाचो उदेव जालो.
आ) गोंयच्या लोकवेदांत भारतांतल्या सगळ्या संस्कृतायांचो आस्पाव कशेतरेन दिसून येता ?
जाप: दरके राजवटीचो , दरके संस्कृतायांचो गोंयचे लोकजिणेचेर जो प्रभाव पडला ताचें पडबींब लोकवेदांत दिश्टी पडटा चांदरा सटर किल्ल्या वाठारांत चालू आशिल्लो मुसळां नाच आनी काणकोण वाठारांत चलता तो गोफ आमकां भगवान कृष्णाच्या यादव कुळाचो उगडास करुन दितात, गोंयांत सत्तरी , दिवचल म्हालांत दिसपी म्हालांत दिसपी ‘घोडमोडणी’ हो नाच आंमका राजस्थान , आंध्रप्रेदश सारकिल्ल्या राज्यानी लेगीत दिसता. गुजरातल्या दाडीया वा टिपरी नाचाकडेन मेळ दाखोवपी तोणयां मेळ, तालगडी, केरळा मोहिना अट्टम, कथकली सारकिल्या नाचाचें दर्शन घडोवपी गावडा नाच.
इ) धाकलो शिगमो कसो मनयतात ?
जाप: शिगम्याची सुरवात नमनान जांता . ह्या नमनाची सुरवात ‘पयलें नमन गजानना’ ह्या कवनान जाता. घुमट, शमेळ, झांज , केन्नाय शेनाय, सूर्त हांच्या तालार नमन चलता. रातभर माडार नमनाची कार्यावळ चलत आसता. देवाचे गाराणें चालू आसता ताचे उपरांत दसन धरून पुनवेमेरेन गांवागांवांनी , वाडयार – वाडयार शिगम्याचे मेळ भोंवतात – पुनवेक दिसा परत सगळे खेळगडे मांडार जमतात. परतून नमन जाता. गडे पडपाचे विधी जाता असो हो धाकलो शिगमो.
ई) बरोवप्यान लोकवेदाची व्हडवीक कशेतरेन दाखोवन दिल्या ?
जाप: गोंयांत वेग – वेगळ्या रानवटी आयल्यो. त्या रानवटीच्या वेळार शिपाय , कामगार, वेपारी अशा तरेतरेचे कांमाक लागून गोंयात राबितो केल्ली कुटुंबां वेवसायाक लागून निर्माण जाल्यो जाती ,जमाती, उपजाती , हांगाचो सैम, वातावरण हांचो लोकजिणेचेर जाल्यार परिणामांतल्यान लोकवेद फुकत गेलो.
भाशाज्ञान
प्र. 3 (क) सकयल दिल्ल्या उतरांक उरफाटया अर्थाचीं उतरां बरयातः
जाप:
| उदेंत × अस्तंत | पयस × लागीं |
| उगडास × विसर | उत्तर × दक्षीण |
| नवें × पोंरणें | पुनव × उमास |
| चड × उणें, थोडें × कमी | सुरवात × अखेर, शेवट |
| आशिर्वाद × शाप | फुलप × बावप |
| शिस्त × बेशिस्त | उपाय × निरुपाय |
| अर्थ × गरज | व्यसन × निवर्यसन |
| सशस्त्र × निशस्त्र | दुख्ख × खोस, सूख |
प्र. 3 (ख) आडी मारिल्ल्या उतरांजाग्यार कंवसांत दिल्लीं उतरां वापरून वाक्यां परत बरयातः
अ) बायल तें भरिल्लें ताट घेवन आंगणात येता (वाटी)
जाप: बायल ती भरिल्ली वाटी घेवन आंगणात येता.
आ) ही कला एके पिळगेकडल्यान दुसरे पिळगेकडेन पावली. (वावर)
जाप: ही वावर एके पिळगेकडल्यान दुसरे पिळगेकडेन पावली.
इ) नातू जाला हें आयकून आजेक खोस जाली. (नात)
जाप: नात जाल्या हें आयकून आजयेक खोस जाली.
ई) तो कोणाचो बैल खबर ना. (गाय)
जाप: ती कोणाची गाय खबर ना.
(ग) सकयल दिल्ल्या वाक्यांचें वचन बदलून वाक्यां परत बरयातः
अ) देवाचें गारणे चालू आसलें.
जाप: देवाचें गारणीं चालू आसली.
आ) धालांच्या दिसांनी धालांचो मांड फुलतात.
जाप: धालांच्या दिसा धालांचो मांड फुलता.
इ) दांत्यांर दळटां – दळटां दांत्यांवयल्यो ओवयो तयार जाल्यो.
जाप: दांत्यार दळटां – दळटां दांत्यांवयली ओवी तयार जाली.
ई) गांवांत शिगम्याचो मेळ भोंवता.
जाप: गांवांत शिगम्याचे मेळ भोंवतात.
उ) मांडार नमनाची कार्यावळ जातली.
जाप: मांडार नमनाच्यो कार्यावळी जातल्यो .
स्वाध्याय:
तुमकां आवडिल्ले खंयचेय एके लोककले विशीं 15 ते 20 वळी बरयात.
(ही सव्याध्याय भुरग्यानी आपूणूच करचें)