KONKANI
Goa Board Paper March 2018
1(क) सकयल दिल्ल्या पर्यायांतल्यान फावो तो पर्याय विधानामुखार जोडून वाक्य पुराय करून बरयात.
अ) सैमीक अरिश्टां वेळार मातशी सादूरताय बाळगीत जाल्यार ——————-.
1) सगल्यांचें बरें जाता
2) जिवीतहानी टाळूं येता
3) गाडी रोखडीच थांबता.
आ) हॉलंडाच्या लोकांक भव्यदिव्य गजालीं परस ————————-.
1) ल्हान सानशो माणकुल्यो वस्ती आवडटात
2) नुस्तें धरपाक आवडटा.
3) सायकली आनी घरां चड आवडटात
इ) शिगम्याचे खेळगडे ज्या आंगणांत खेळटात थंय ——————————.
1) ‘घोडेमोडणी’ हो प्रकार सादर करतात.
2) ‘रणमालें’ हो प्रकार सादर करतात
3) ‘आरत’ हो प्रकार सादर करतात.
जाप 1(क)
अ) जिवीतहानी टाळूं येता.
आ) ल्हान सानशो माणकुल्यो वस्ती आवडटात.
इ) आरत’ हो प्रकार सादर करतात.
(ख) सकयल दिल्ली विधानां कंसांत दिल्ल्या पाठांतल्या बरोवप्यांच्यी आसात. तीं वळखून त्या पाठांच्या बरोवप्यांची नांवां बरयात :
(भालचंद्र गांवकार, एन शिवदास, हेमा नायक)
अ) लोकूय बी मोन्यांनी ताच्या वांगडा चलपाक लागले.
आ) कांय अंतराचेर एक राखणो गोरवांक चरयता तो दिश्टी पडलो.
जाप (ख)
अ) एन शिवदास
आ) भालचंद्र गांवकार
(ग) सकयल दिल्लीं खंयचींय तीन विधानां कोणें कोणाक म्हणल्यांत तें बरयात :
अ) “म्हाका बाबाचे निमाणे संस्कार करपाचो अधिकार ना.”
आ) “आतां रातूय बरीच जाल्या.”
इ) “तुका अर्जीण जालांशें दिसता.”
ई) “तुवें खऱ्यांनीच व्हड काम केलें.”
जाप (ग)
अ) प्रतापान हें विधान दादीक म्हणलें.
आ) राजनान हेलनाक म्हणलें.
इ) दोतोरान लेखकाक म्हणलें.
ई) मुखेल शिक्षकान सोनियाक म्हणलें.
2(क) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय चार प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ-धा उतरांनी बरयात :
अ) कल्पनान आपले वांगडा कोणाकोणाचें नांव व्हड केलें?
आ) बरोवपी इश्टा वांगडा मडगांवां कित्याक गेल्लो?
इ) सायमनाक ल्हानपणा सावन कसली संवय आसली?
ई) पुर्तुगालांत आसलना दो. फ्रांसिश्कु लुईश गोमिशाचो खंयच्या व्हड मनशां कडेन संबंद आयलो?
उ) पाटयो आसून लेगीत रस्ते खंय वतात तें कित्याक वळखूंक येना?
2(क)
अ) कल्पनान आपले वांगडा भारत, हरियाणा आनी कर्नाल गांवाचें नांव व्हड केलें.
आ) अस्मिताय दिसाची जमात भरपाची आसली तिका हाजीर रावपाक बरोवपी इश्टा वांगडा मडगांवां गेल्लो.
इ) सायमनाक ल्हानपणा सावन आयल्यापयल्याक, वेळाकाळार, आधाराक पावपाची संवय आसली.
ई) पुर्तुगालांत आसतना फ्रांसाचो नांवादीक कवी लामार्तीन, म्हान लेखक विक्तर ह्युगो, इंग्लडाचो स्टुअर्स मिल सारकेल्या म्हान मनशां कडेन दो. फ्रांसिश्कु लुईस गोमिसाचो संबंद आयलो.
उ) बेकार तवनासांनी पाटयो मेळत तेवटेन घुंवडावन दवरल्यात देखून रस्ते खंय वतात तें वळखूंक येना.
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं 40-50 उतरांनी बरयात :
अ) रुखांक मनशा वरी जीव आसता हें आमकां पणस कशें दाखोवन दिता?
आ) पाक्ष्चात्य देशांतल्या लोकांचे पिशें कशें तरेन समजता?
इ) आपल्याक कॅन्सर जाला हो विचार मनांत येतकच बरोवप्याची आवतिकाय कितें जाली?
जाप (ख)
अ) रुखांक मनशा वरी जीव आसता हें पटोवन दिवपा खातीर पणस खूब देखी दिता. तो म्हणटा, रुखांक मनशां वरी जीव आसता. तांकां धपको मारल्यार दुखता. जीव आसता देखून ते ल्हानाचे व्हड जातात. तांकां सुख-दुख्ख भोगता. आमकां मनशांक रगत आसता तशें तांकांय आसता. फकत तांचें रगत धवें. मनीस तांकां दुखयतात, कापतात तेन्ना तीं हुयेली मारतात, स्त्राप दितात. ते मनशांक आयकूं येनात. तांका उलोवंक य़ेना म्हूण ते मोने अशें आमी समजूं जायना.
आ) पाक्ष्चात देशांतल्या हॉलंड देशांत टुलीप फुलां खूब फुलतात. तांकां त्या फुलांचें सामकें पिशें. थंय खंयचेच चर्चींत देवाक फुलां ओंपपाची रीत ना. बायलो केंसांत फुलां माळिनात. युरोपभर ही टुलीप फुलां फुलतात. लोक घरां सुशोभीत करपाक ह्या फुलांचो वापर करतात. टेबलाचेर कुडींत कोनशा-कोनशांनी आँफिसांत फुलां दवरून आपलो आनंद आनी आपलें काळीज उकतें करतात. हॉस्पिटलांत आनी मसंडेंत लेगीत हे लोक टुलीप फुलां दवरतात. देखून त्यो भकास आनी भयाण दिसनात. हांगा फुलांचो बाजार भरता. फुलांची थंय पावणी लेगीत जाता. अशे तरेन पाक्ष्चात्य लोकांचें फुलांचें पिशें समजता.
इ) बरोवपी सेगीत तीस वर्सां सावन विडी ओडटालो. देखून आपल्याक कॅन्सर जाला अशें ताका दिसतालें. हो विचार मनांत येतकच ताची तकली जाग्यार उरनासली. मरण दोळ्यां मुखार आसा काय दिसतालें. आपूण केन्नाय मरूं येता अशें ताका दिसतालें. ताचें मन सतर-वितर जातालें. गळो सुजला काय म्हणून तो सांसपून पळ.तालो. कॅन्सराचीं लक्षणां हाचे कडल्यान, ताचे कडल्यान विचारून घेतालो. तीं आपल्याक लागू पडटात काय ना तें तपासून पळयतालो.
3 (क) सकयल ‘ब‘ गटांत कवितेचीं कडवीं दिल्ल्यांत आनी ‘भ‘ गटांत तांचो अर्थ दाखोवपी वाक्यां दिल्यांत. त्या त्या कडव्या मुखार अर्थ बरोवन वाक्यां जुळयात :
ब भ
अ) मनशाची ती कसली जीण 1) ताचें घर आयले तडीर आनी नदर पयले तडीर आसता
चार खिणांचे फकत नांव 2) मनशाच्या नांवांतूच जीण आनी खीण आसा.
आ) आयले तडी मठी ताजे पयले 3) मठांतलो जीव पयले तडी आसा.
तडी दोळे रे 4) मनशाची जीण खुबूच ल्हान आसता.
जाप 3(क)
ब भ
अ) मनशाची ती कसली जीण 4) मनशाची जीण खुबूच ल्हान आसता.
चार खिणांचे फकत नांव
आ) आयले तडी मठी ताजे पयले 1) ताचें घर आयले तडीर आनी नदर पयले तडीर आसता.
तडी दोळे रे
(ख) सकयल दिल्ल्या कवितांच्या वळींतल्यान रित्यो सुवातो कंसांत दिल्ल्या फावो त्याच उतरांनी भरून वळी परत बरयात :
अ) झ़डटात काळखा पोशेंत —————- लिक्क चंवरां. (हिऱ्यांची, नक्षत्रांचीं, चंद्राची)
आ) जीवघेणीं मोडां आयलीं, दुश्काळ आयले ————— आयले. (सोयरे, लोक, दुस्मान)
जाप (ख)
अ) झ़डटात काळखा पोशेंत नक्षत्रांचीं लिक्क चंवरां.
आ) जीवघेणीं मोडां आयलीं, दुश्काळ आयले, दुस्मान आयले.
(ग) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ – धा उतरांनी बरयात :
अ) फुला कडेन समेस्त पेल्यांक कितें शिकय अशें कवी म्हणटा?
आ) मनशान उदरगत करतलो जाल्यार कितें करचें?
इ) सवण्यांचीं भिरीं भोंवर मारीत कितें करतलीं?
जाप (ग)
अ) समेस्त पेल्यांक वेगळोचार करिनासतना मोग करपाक आनी दुसऱ्यांक परमळ दिवन खोशी करपाक शिकय अशें कवी फुलां कडेन मागता.
आ) उदरगत करतलो जाल्यार नेट सोडचो न्हय अशें कवी मनशाक सांगता.
इ) सवण्याची भिरीं भोंवर मारीत झाडार बसून शेतां भाटां राखतलीं.
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय तीन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं 20-25 उतरांनी बरयात :
अ) मांयन केल्लो उपकार आमच्यांनी कित्याक फारीक करूंक जायना?
आ) कवी प्रकाश पाडगांवकार वडा कडेन कितें मागता?
इ) सैमांतली विज्मितांची काणी सोंपना अशें कवी कित्याक सांगता?
ई) आमचो देश एकचाराचो लकलकीत हारसो अशें कवीक कित्याक दिसता?
जाप (घ)
अ) भुरगो ल्हान आसतना मांयन भुरग्या खातीर त्रास सोंसल्यात. मांडयेर खेळोवन, गाल पोशेवन ताची अपुरबाय केल्या. दीसरात जागी रावून ताचीं दुयेंसां काडल्यांत. आपलें दूद दिवन ताका ल्हानाचो व्हड केला देखून मांयन केल्लो उपकार भुरग्याच्यान सात जल्मांनी फारीक करूंक जावचो ना.
आ) कवी फुडले पिळगे खातीर वडाच्या पानांचेर एक गीत बरोवन दवरपाक सोदता तें गीत वडान तांचे मेरेन पावोवचें आनी फुडले पिळगेक आयकवचें अशें कवीक दिसता.
इ) सैम दर खिणाक आपलें रूप बदलत आसता. सैमांत विज्मितां घडत आसतात आनी घडतरावतलीं. दर दीसा नवीं नवीं अजापां सैमांत घडत आसात. देखून विज्मितांची काणी सोंपना अशें कवी म्हणटा.
ई) जशें आसता तशें हारशांत दिसता. तसोच भारत देशांतलो एकचार लकलकीत आसा. मनांत कांयच वायटपण दवरिनासतना आमी एकामेकांचेर मोग करतात. देखून आमचो देश एकचाराचो लकलकीत हारसो अशें कवीक दिसता.
4(क) सकयल वाक्यांत आडी मारिल्ल्या उतरांच्या जाग्यार कंसांत दिल्लो फावो तो वाक्प्रचार घालून वाक्यां परत बरयात :
(हड्डें बडोवप, आकांत येवप, घुरी घालप, खोस तोंडार उदेवप)
अ) सामकें दाट-दाट रानांतल्यान चलतना म्हाका भिरांत दिसली.
आ) शिपायान उरफाटो घुंवून चोराचेर झोंपय मारली.
जाप 4(क)
अ) सामकें दाट-दाट रानांतल्यान चलतना म्हाका आकांत आयलो.
आ) ) शिपायान उरफाटो घुंवून चोराचेर घुरी घाली.
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं उरफाट्या अर्थाचीं उतरां बरयात :
अ) याद आ) अपेस इ) न्याय ई) पुण्य
जाप
अ) याद – विसर आ) अपेस – येस
इ) न्याय – अन्याय ई) पुण्य – पाप
(ग) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं विशेशणां करून बरयात :
अ) भव्यताय आ) भौस इ) धर्म ई) रूप
जाप (ग)
अ) भव्यताय – भव्य आ) भौस – भौशीक
इ) धर्म – धर्मीक ई) रूप – रूपेस्त
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं भावनामां बरयात :
अ) विवीध आ) जाणटो इ) धादोशी ई) कोडू
जाप (घ)
अ) विवीध – विवीधताय आ) जाणटो – जाणटेपण
इ) धादोशी – धादोसकाय ई) कोडू – कोडसाण
5(क) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय स वाक्यांनी कंसांत दिल्ले सुचोवणे प्रमाणें बदल करून बरयात :
अ) उमळशिकेनूच हे कल्पनान पळयले भुरगेपणांतूच जावपाचें सपन अवकाशयात्री. (उतरांची फावो तशी मांडणी करून वाक्य परत बरयात)
आ) केळटकच सांचे आदेसा पोठाक भूक लागतलीं. (वाक्य शुध्द करून बरयात)
इ) ती परिक्षा सोंपतकच आमी सगलीं फेस्ताक वतलीं. (वाक्य भूतकाळांत बरयात)
ई) ह्या दिसांनी म्हारगाय खूब वाडल्या. (अर्थ बदलिनासतना वाक्य न्हयकारी करात)
उ) आवय खंयूय पयस वतना म्हज्या दोळ्यांत दुकां येतात. (अव्यय वापरून दोन विधानां करात)
ऊ) घरा मुखार सोबीत फुलांफळांचीं झाडां आसलीं. (आडी मारिल्ल्या उतरांची जात बरयात)
ए) कामेरें सद्दां पुताक इस्कोलाक पावयतालें. (लिंग बदलून बरयात)
जाप 5(क)
अ) हे उमळशिकेनूच कल्पनान अवकाशयात्री जावपाचें सपन भुरगेपणांतूच पळयलें.
आ) खेळटकूच सांजे आदेसाक पोटाक भूक लागताली.
इ) ती परिक्षा सोंपतकच आमी सगलीं फेस्ताक गेल्लीं.
ई) ह्या दिसांनी कांयच सवाय ना.
उ) आवय खंयूय पयस वता तेन्ना म्हज्या दोळ्यांत दुकां येतात.
ऊ) सोबीत – विशेशण
आसलीं – क्रियापद
ए) मानांय सद्दां धुवेक इस्कोलाक पावयतालो.
(ख) सकयल दिल्लीं खंयचींय दोन अव्ययां वापरून प्रत्येकीं एक-एक वाक्य बरयात :
अ) आवयस! आ) नाजाल्यार इ) कडेन
जाप (ख)
अ) आवयस! केदो व्हडलो सोरोप!
आ) तूं येता मरे? नाजाल्यार हांव वचना.
इ) अनवळखी मनशा कडेन इश्टागत करची न्हय.
6 (क) सकयल दिल्लो संवाद केशव आनी मंदाकिनी हांचे मदीं आसा, तो पुराय करून बरयात :
आवय : तुजी टिव्ही पळोवन अजून बंद जायना?
राजू : ——————————.
आवय : आतां लायल्या? दीस कितले उरल्यात रे परिक्षेक?
राजू : ——————————.
आवय : रातचो केन्ना? तूं मागीर फाल्यां म्हणून णवांकूच न्हिदता.
राजू : ना गे मम्मा. रातचो हांव खरोच अभ्यास करतलो.
आवय : ————————————-.
राजू : बरें, बरें गे. केली बंद टिव्ही
आवय : ————————————-.
राजू : परिक्षा जातकूच हांव मामागेर वतलों.
जाप 6 (क)
आवय : तुजी टिव्ही पळोवन अजून बंद जायना?
राजू : आगे मम्मी, आतांच लायल्या तूं मगे वाज हाडटा.
आवय : आतां लायल्या? दीस कितले उरल्यात रे परिक्षेक?
राजू : हांव रातचो अभ्यास करतलों.
आवय : रातचो केन्ना? तूं मागीर फाल्यां म्हणून णवांकूच न्हिदता.
राजू : ना गे मम्मा. रातचो हांव खरोच अभ्यास करतलो.
आवय : पळयलीं तुजीं रातचो हांव खरोच आभ्यास करतलों.
राजू : बरें, बरें गे. केली बंद टिव्ही
आवय : आरे शाण्या, परिक्षा सोंपतकूच जाय तितलो वेऴ टिव्ही पळय.
राजू : परिक्षा जातकूच हांव मामागेर वतलों.
(ख) अंदूंच शिवमाच्या वर्गांत अनिल ह्या नव्या भुरग्यान प्रवेश घेतला. शिवम आनी अनिल हांचे मदीं जाल्लो संवाद 7-8 वळीनीं बरयात.
जाप (ख)
शिवम : (बांकार बशिल्ल्या नव्या भुरग्याक पळोवन) तुजें नांव कितें रे?
अनील : म्हजें नांव अनील रोहीत सावंत.
शिवम : तूं खंयचे शाळेंत शिकतालो?
अनील : हांव मुंबय शिकतालों.
शिवम : मागीर गोंयांत कसो पावलो?
अनील : म्हजो बापूय बँकेंत काम करता. ताची बदली जाली देखून हांव हांगा पावलो.
शिवम : तूं गोंयचो काय कितें रें? कोंकणी बरी उलयता.
अनील : हय, पूण अनवळखी शाळेंत म्हाका शेणिल्ले वरी दिसता.
शिवम : इश्टा, भियेंवं नाका. आयज सावन हांव तुजो इश्ट, अडचण आसल्यार म्हाका सांग.
अनील : देव बरें करूं इश्टा.
शिवम : आमची वर्गशिक्षिका खूब बरी. ती तुका सदांच पालव दितली.
7 (क) सकयल दिल्लो उतारो वाचून दिल्ल्या प्रस्नांच्यो जापो बरयात :
आयज दर एकट्याक शिक्षण सामकें गरजेचें. शिक्षणान मनीस गिन्यानी जाता. गिन्यान मनशाची विवेकबुद्दी जागयता. कितें सारकें, कितें योग्य हें थारावपाची तांक मनशाक फावो जाता. ताचे लाब घेवन आपलो वेवसाय केलो जाल्यार ताची वैयक्तीक तसोच देशाचो विकास जावंक कळाव लागचो ना. उच्च-नीचतेची भावना शिक्षणान आपशीच मातयेभरवण जातली. आयज शालेय अभ्यासक्रमांत वेवसायीक विशयांचो आसपाव केला. सगल्या भुरग्यांनी शिक्षणाच्या मळार एकेच वटेन वचनासतना वेगवेगळ्या वेवसायाचें शिक्षण घेवंक जाय. हाका लागून तांचो बरो फुडार घडटलो आनी राष्ट्राचे उदरगतीक हातभार लागतलो.
प्रस्न
अ) आयज शिक्षण कित्याक गरजेचें?
आ) मनशाची विवेकबुद्दी कोण जागयता?
इ) शिक्षणान कसली भावना आपशींच मातयेभरवण जातली?
ई) आतां शालेय अभ्यासक्रमांत कसल्या विशयांचो आसपाव केला?
उ) भुरग्यांनी वेगवेगळ्या वेवसायांचें शिक्षण कित्याक घेवंक जाय?
जाप 7(क)
अ) शिक्षणान मनीस गिन्यानी जाता.
आ) गिन्यान मनशाची विवेकबुद्दी जागयता.
इ) शिक्षणान उच्च नीचतेची भावना आपशीच मातयेभरवण जातलीं.
ई) आतां शालेय अभ्यास क्रमांत वेवसायीक विशयांचो आसपाव जाता.
उ) भुरग्यांनी वेगवेगळ्या विशयांचें शिक्षण घेतलें जाल्यार भुरग्यांचो फुडार बरो घडटा आनी तांचो राष्ट्राचे उदरगतीक हातभार लागता.
(ख) सकयल दिल्लो उतारो वाचून कोंकणींत अणकार करून बरयात :
Goa is the smallest state of our country. Though it is small, it is a beautiful state.
जाप (ख)
गोंय हें आमचे देशांतलें ल्हान राज्य. ल्हान आसलें तरी तें सोबीत.
(ग) सकयल दिल्ल्या मुद्दांच्या आधारान योग्य माथाळो दिवन सुमार 100 उतरांनी काणी बरयात :
एक इस्कोल ———- सदचे वरी इंटरवाल पडप ———- भुरग्यांची गर्दी ———- कलकल आनी बोवाळ आसप ———– गर्देंत दोन अनवळखी तरमाट्यांचें घुसप —— तांचें दुबावाचें वावरप ———- धावेच्या रमेशान पळोवप ——— रोखडेंच वचून मुख्याध्यापिकेक सांगप ——– तिकाय दुबाव येवप ———- पुलिसांक फोन करप —— पुलीस येवप —— अनवळख्यांक सोदप —— कुशीच्याच मोडक्या घरांत हेर दोन सांगात्यां सयत मेळप —— तांचे कडेन भिरांकूळ शस्त्रां सांपडप ——- रमेशाक सगल्यानी शाबासकी दिवप —– अशीच सगल्यांनी सदांच सादूरताय बाळगूंक जाय अशें पुलिसांनी सांगप —— देख.
(ग)
रमेशाची शिटूकसाण
रमेशाची शाळा पंकजाच्या मांडाच्या रस्त्याच्या कुशिकूच आशिल्ली. शाळेक दुरीग आशिल्लें. सादूरताये खआतीर मुख्याध्यापक दरवट्याक कुलूप लायतालो. मदली सुटी आशिल्ल्यान भुरग्यांचो कलकल आनी बोवाळ आशिल्लो. कोण खेळटालीं, कोण खातालीं तर कांय जाणां भोंवून गजाली करतालीं.
रमेशान आपलें टिफीन उगडलें इतल्यान ताची नदर दुरगा वयल्यान उडकी मारून य़ेवपी दोन तरणाट्यांचेर पडली. गणभेस नाशिल्ल्यान ते सामके नदरेंत भरताले. आरे, हे उडकी मारून कित्याक भितर सरल्यात, कोण हे चोर बी न्ही मूं ताचे मनांत पाल चुकचुकली. काम आसल्यार बॅल वाजोवन दरवट्यांतल्यान भितर सरपाचे. ताणें आनीक कळाव केलो ना. रोखडीच ही गजाल मुख्याध्यापिकेच्या कानार घाली. तिणें बारीकसाणेन पळयलें. ते दोगूय बारीकसाणीन सगल्याक पळयताले. तिणें वेळ काडिनासतना पुलिसांक फोन करून आपयले. पुलीस येवन तांकां सोदपाक लागले. पुलिसांक पळोवन जीव आसल्यार भीक क मागून खायन म्हणून ते शाळेच्या कुशीक आशिल्ल्या मोडक्या घरांत धांवले. सोदीत सोदीत पुलीस थंय पावले. “कोण आसा रे थंय? भायर सरात बेगीन.” आड्डून लेगीत कोणूच भायर येनात पुलिसांनी दाराचेर खोंट मारले बराबर दार मोडलें. भितर दोन न्हयतर चार तरणांटे आशिल्ले. तांचे कडेन साकांत घाल्लीं भिरांकूळ शस्त्रां आशिल्लीं. पुलिसांनी तांका मानगुटेक धरून भायर काडले आनी जिपींत घाले. वांगडा शस्त्रांचो साकूय घालो. रमेशा खातीर त्या घातकी तरणाट्यांक धरले आनी जावपी अनर्थ टळ्ळो म्हणून पुलिसांनी ताका शाबासकी दिली आनी अशींच सादूरताय बाळगूंक जाय अशें सगल्या विद्दार्थ्यांक सांगलें.
देख . सादूरताय बाळगिल्यार केदोय अनर्थ टाळूं येता.
8 (क) तूं रूपेश/रूपा देसाय. रावता व्हडलें मळ, सांगे गोंय ह्या नाम्यार. गरमेच्या दिसांनी आमी भलायकेची कशी जतनाय घेवंक जाय हें आपल्या इश्टाक/इश्टीणीक सांगपी चीट बरय.
वा
तूं आलेक्स/आलिशा मेंडीस. रावता घर क्र.654, वयलो बाजार, फोंडें गोंय ह्या नाम्यार. तुमकां सकाळीं इस्कोलाक येतना खाजगी बसकार बसींत घेनात. हाचेर बेगोबेग उपाय काडचे म्हणून मुखेल येरादारी संचालक, येरादारी खातें, पणजी गोंय हांकां चीट बरय.
जाप 8(क)
रुपेश देसाय
व्हडलें मळ
सांगें – गोंय
20 ऑगस्ट 2018
मोगाळ अनिकेत
अनिकेत,म्हज्या म्हायती प्रमाणे तुजी परिक्षा सोंपून तुका सुटी पडल्या आसतली. परिक्षेचें वजें देंवून सुटी केन्ना पडटली हाची आमी दोळ्यांत तेल घालून वाट पळयतात. सुटी म्हणल्यार वेळान उठप, खेळप आनी काणयांचीं पुस्तकां वाचप. आमची सुटी आनी गरमी हातांत हात घालून येतात. हे गरमेचो भलायकेचेर खूब वायट परिणाम जाता. देखून, भलायकेची काळजी घेवपा खातीर ही चीट बरयतां.
गरमी वाडली की आमचे शरिरांतलें उदक घामाच्या रुपान भायर येता. कुडींत उदक उणें जाल्यान घुंवळ येवन सकयल पडटा. देखून वतांत भोंवप टाळपाक जाय. वत कडक आशिल्ल्यान कातीचेर परिणाम जावन कातीचे रोग जातात. शक्य तो गरमे दिसांनी पॉलिस्टर कपड्यांचो उपेग करिनासतना सुती कपड्यांचो वापर करपाक जाय. सुती कपडे घाम ओडून घेतात. घाम आंगार उरल्यार बारीकबारीक पुळयो म्हणल्यार घामोळें येता. कुडींतल्यान घाम वता देखून खूब उदक पियेवपाक जाय.
अनिकेत, तूं खेळा बराबर हीय सादूरताय बाळगितलो आनी तुजे भलायकेची जतनाय घेतलो अशी आस्त बाळगितां.
मम्मी पप्पाक म्हजो नसस्कार सांग. तशेंच धाकट्या रवीक आशिर्वाद दी.
तुजोच मोगाळ इश्ट
रुपेश
वा
आलेक्स मेंडीस
घर क्र. 654
वयलो बाजार
फॆडें – गोंय
20 ऑगस्ट 2018
मानादीक मुखेल येरादारी संचालक
येरादारी खातें
पणजी – गोंय
विशय : खाजगी बसकार विद्दार्थांक बसीत घेनात म्हणून कळीत करपा विशीं.
भोवमानेस्त
नमस्कार
हांव वयलो बाजार फोंडें ह्या नाम्यार रावपी एक विद्दार्थी. शाळेंत वतना खाजगी बसकार आमकां बसींत घेनात. रिकामी बस आसल्यार लेगीत आमकां न्हयकारतात हाचेर तुमी उपाय काडचो अशें फोंडें वयल्या बाजारांतल्या विद्दार्थ्यां वतीन विनंती करपी चीट हरयतां.
आमी शाळेंत वचपाक बस थांब्याचेर रावतात. खाजगी बसकार हेर प्रवाशांक घेतात पूण आमी अर्दी तिकेट दितात म्हणून चडूं नाकात असो धेंकणे घालतात. केन्ना केन्ना धुकलून आंगार येतात. वरांचीं वरां पुस्तकांचें वजें फाटीर घेवन आमी बस थांब्याचेर रावतात. हाचो वायट परिणाम आमचे कुडिचेर जाता. बस थांब्याचेर बेगीन येवन लेगीत आमकां शाळेंत वेळान पावली म्हूण शिक्षकां कडल्यान तापोवणीं घेवचीं पडटात. केन्ना केन्ना घरा परतें वच्चें पडटा. ते खआतीर शाळेंत शिकयिल्लो अभ्यास आमकां चुकता. आमचें लुकसाण जाता.
तुमी आमची अडचण समजून घेतले आनी खाजगी बसकारांक योग्य उतरांनी समजायतले आनी आमचे प्रवास सूखदिणो करतलो अशी आस्त बाळगिता.
बरें मागून
तुमची विस्वासू
निशाणी
(आलेक्स मेंडीस)
(ख) सकयल दिल्या खंयच्याच एका विशयाचेर सुमार 150 उतरांनी निबंद बरयात :
अ) एके मोडके सत्रेची आपजीण.
आ) गोंयकार आनी फुटबॉल.
इ) झाडांपेडां आमची संपत.
ई) हांवें पळयिल्लो एक अपघात
जाप
एके मोडके सत्रेची आपजीण
आगो, आगो. अशें काडून कोनशाक कितें शेंवटुता? कितें? म्हजो आतां कांयच उपेग ना. बरें मगो तूं म्हाका पळोवन नाक मुड्डिता. एका तेंपार तूंच मगो म्हाका तकलेर घेवन नाचतालें. म्हाका ताळटा वयलो फोड कशें जपतालें. म्हाका कोणाच कडेन पातय़ेनासलें. विसरलें तूं हें? तुमची जातूच पडमूर. काम जालें वैज मेलो म्हणटात तें फट न्हय. कितें म्हणलें? कोण उलयता? आयकतलीं म्हजी काणी? आयकात.
म्हजो जल्म एका व्हडल्या कारखान्यांत जालो कारखानो जरी व्हड पूण काम करपी खूप म्होवाळ. पूण एकाच आकाराच्यो, त्यो लेगीत सळसळट्या लोखंडाच्या रोसाच्यो सरयो करतना म्हाका कितले त्रास जाले कबर आसा? म्हज्या आंगांतल्यान उजो भायर सरतालो. सरयांनी म्हजें आंग शिंवताले. हांवें हूं काय चूं केलें ना. लोखंडाचे चणे खाले बगर खंय देवपण येना म्हणून तोंड धांपून ओग्गी रावलें. मागीर म्हाका दांडो लायलो.सादोसुदो न्हय. बटणाचो. चेप्याचो सांगाडो तयार जातकूच म्हाका बऱ्या रंगीत कपड्यान सजयलें. तयार जातकूच हांव खूब सोबीत दिसतालीं. कामगार म्हज्या रूपाक पळोवन तोखेताले. तें पळोवन हांवूय मुरगट्टालें. म्हज्या भावंडांकूय वेगवेगळ्या रंगांनी सजयिल्लीं. सोंसता तो भाग्यवंत देखून आमी सगळें कश्ट सोंसले. म्हणून म्हाका हें सोबूत रूप मेळ्ळें. म्हजें नांव दवरलें ‘पॅराशूट’.
आमी व्हंकले भशेन तयार जातकूच आमकां ट्रकांत घालून ल्हान ल्हान दुकानांचेर पावयलीं थंयच तुजो पप्पा आयलो. पावस सुरू जावपाचो आसलो देखून ताणें म्हाका विकती घेतली. म्हाका पळोवन तूं खूब खोशी जालें. घरभर नाचपाक लागलें. शाळेंत तर तूं म्हाका कोणाच कडेन पातयनासलें. म्हाका घेवन जेन्ना वतालें लोक म्हजी वयली नदर काडिनासले. म्हाका लुकू लुकू करून पळयताले. मागीर म्हाका घेवन तूं झेतान चलतालें.
सगलेच दीस सारके नासतात खंय. म्हजेया रुपाक कोणाची तरी नदर लागली. शाळा सुट्टकच एक दीस घोग्यांनी पावस आयलो. येताना तो आपले बराबर वाऱ्याकूय घेवन आयलो. वाऱ्यान हांव हेवटेन तेवटेन घुंवपाक लागलें. म्हाका वाऱ्याचो आनी पावसाचो मारो सोंसना जालो. म्हजें आंग खिळखिळें जालें. म्हजो रंगीत विश्तीद पिंजलो तरी लेगीत हांव, तूं भिजचें न्हय म्हणून यत्न करतालें. म्हजी ती आवतिकाय पळोवन तूं पांय आपटीत घरा आयलें आनी म्हाका पडवेर कोनशाक शेंवटिलें.
बाय, हांवें तुजी कितली सेवा केली? एक दीस तरी तुवें दोतोरागेर व्हरून म्हाका वखद विरसद करपाचें. पूण ना, तुवें म्हजी खबरूच घेतली ना. हांव हांगा कोनशाक धुल्ल खायत आसां आनी तू मोज मारीत आसा.
आयज तुका नवी इश्टीण मेळ्ळ्या. तिका तूं वता थंय व्हरता. तिची अपुरबाय करता ते खातीर म्हज्या पोटांत दुखता. जे मेरेन म्हाका तुजी सेवा करपाची संद मेळ्ळी ते मेरेन मना पसून केली. आज म्हाका फाल्यां तुका. ह्या जगांत सासणाक रावूंक कोणूच येवूंक ना. जिवांत जीव आसा मेरेन सेवा करप हेंच म्हजें काम
इ)
हांवें पळयिल्लो एक अपघात
आयजूय सदचे भशेन पणजेच्या बसींत खूब गर्दी आसली. प्रवासी लोक थोडे आनी शाळेचीं भुरगीं चड. घरा वचपाची खोशी भुरग्यांच्या तोंडार दिसताली. तांच्यो नेटान गजाली चलताल्यो. शाळेंत कितें जालें. कसली मजा केली ह्यो गजाली रंगांत आयिल्ल्यो. भुरग्यांचो कलकल, हांययाळें सांगून व्हडल्यान किटकिट्टालीं. सगलेंच खोशयेचें वातावरण. भुरग्यांचो खळखळीत हांसपाचो आवाज बसींत घुमतालो.
इतल्यांत कर्कश आवाज करूत कच्च करून बसीच्या ड्रायव्हरान ब्रेक मारलो. मुखार बशिल्ले एके बायलेन ‘आवय’ म्हणून किळांच मारली. ते बराबर बसींत मसंडेची शांतताय पातळली. शिक्षकांनी तापोवन लेगीत शांत जायनासपी भुरगीं ते एके किळांटेन स्तब्ध जालीं. जो तो आवाजाचे दिशेन रस्त्याचेर कितें जालां तें मानो बागोवन पळोवपाक लागले. मुखार ट्रक दिसतालो आनी रस्त्याचेर आडवे पडिल्ले स्कुटरी लागीं आडवी पडिल्ली, रगतान भरिल्ली बायल मनीस. रस्त्याचे दुसरे वटेन एक जाणटेलो वळवळटालो.
रस्त्याचेर एक बायल आनी शाळेचे गणभेस घाल्लो सान भुरगो रगताच्या कोंडांत पडिल्लो. रस्त्याचे दुसरे वटेन एक जाणटेलो दुखीन तळमळटालो. तो जाणटो आपले सुनेक आनी अपुरबायेच्या नातवाक घेवन घरा वतालो. एक ट्र फाटल्यान येतालो. ओव्हरटेक करतना ताणें स्कुटरीक धपको दिलो ते बाराबार जाणट्या मनशाचो स्कुटरी वयलो ताबो. सुटलो. सून आनी नातू रस्त्याचेर शेंवटलीं. ट्रक तसोच मुखार गेलो. ट्रकाचें फाटलें रोद दोगांयच्या आंगां वयल्यान गेल्ल्यान तांकां सुवातेचेरूंच मरण आयलें. आंगा वयल्यान रोद गेल्ल्यान रोदाच्या वजनान ती चिड्डली ते खातीर तिची कात रस्त्याक दशिल्ली. कुशीक रगताचे पाट व्हांवताले. भुरग्याच्या पांयांचो चुरो जाल्लो. अशा परिस्थितींत लेगीत आवयचो एक हात चल्याचेर आशिल्लो तें दुश्य पळोवन जमिल्ल्या लोकांचे हड्डें भरून आयलें. सगले लोक हळहळ्ळे. आपल्या भुरग्याक निमाण्या खिणा मेरेन वाचोवपाचो यत्न करपी आवयचो मोग पळोवन लोकांच्या गाला वयल्यान दुकां गळपाक लागलीं. किरकोळ जखमी जाल्ल्या जाणटेल्यान दोळ्या सामकार सुनेचें आनी नातवाचें प्रेत पळयलें. तो बोबो हुयेली मारून हड्डें धोडयतालो. देवाक म्हणटालो, देवा, तुवें म्हाका व्हरपाचो. म्हज्या नातवाक आनी सुनेक कित्याक व्हेली? अशें म्हणूत रस्त्यार तकली आपटितालो. ताचें तें काळजाक हात घालपी रडप आयकून सगल्यांचीं काळजां चुरचुरलीं.
आयज लेगीत त्या भिरांकूळ अपघाताचो उगडास येतकच आंगार कांटो उबो रावता. निमण्या खिणाक लेगीत भुरग्या खातीर धडपडपी आवयचें मुखामळ दोळ्यां सामकार येता आनी मन सामकें सथर विथर जाता. जेन्ना जेन्ना ते सुवातेर पावता तेन्ना तेन्ना त्या अपघाताचो उगजास जाता आनी मन सुन्न जाता. खूब वर्सां जालीं पूण तो अपघात म्हाका कसोच विसरूंक जमना.