प्रस्न

भाशाज्ञान 

1. फाटीवेल्यान हात ओडप – तुस्त तोखणाय करप

2. चत्राय दिवप – शिटकावणी दिवप, म्हायती दिवप

3. अमाप हानी जावप – हिसपाभायर लुकसाण जावप

प्र. 1 सकयल दिल्ल्या प्रस्नांच्यो जापो एका – एका वाक्यांत बरयातः–

अ) सोनियाक मुखेल शिक्षकान हार कित्याक घालो ?

जाप: सोनियाक गाडीयेचो अपघात टळ्ळिल्लो म्हूण सोनियाक मुखेल शिक्षकान हार घालो.

आ) गाडी थांबोवपाक सोनियान कसली युक्त काडली ?

जाप: गाडी थांबोवपाक सोनियान तांबडो बावटों दाखोवपाची युक्त काडली.

इ) 26 जानेवारी 2001 दिसा गुजरातांत कसली घडणूक घडली ?

जाप: 26 जानेवारी 2001 दिसा गुजरातांत भूयकाप जावन जायतें लुकसाण जालें.

ई) भुंयकांपातल्यान राखण करपाक सुरक्षीत उपाय खंयचो ?

जाप: घरांतल्यान सपासप भायर सरप आनी मेकळ्या जाग्यार रावप.

उ) वादळ वारें येता तेन्ना कसली जतनाय घेवपाक जाय ?

जाप: वादळासंबंदान अदमास करून लोकांक सुरक्षीत जाग्यार वचूंक सांगूंक जाता.

प्र 2 .  सकयल दिल्ल्या दर एका प्रस्नाची जाप पांच – स वाक्यांना बरयातः–

अ) गाडी थांबोवंक नासली जाल्यार कसलो अनर्थ जातलो आसलो ?

जाप: एक धाकुटली चली तांबडो रंग दाखोवन कसली तरी चत्राय दिवंक सोदता. ताणें  रोकडेच ब्रेक दामून गाडयेचो वेग कमी केलो . आनी मात्यो मुखार पावतकच लोकांचे गर्दी पळोवन चलोवप्यान गाडी थाबयली . ड्रायवराच्या आनी गाडी दोळ्यांमुखार फुडें घडटलो आशिल्लो तो प्रसंग उबो रावलो आनी खूब व्हडलो अपघात जावपाचो आसलो जर गाडी थांबोवक नासली जाल्यार ती गाडी रस्त्याच्या कुशीक घरानी वचूक खूब लोकाक मार लागपाचे आनी काय लोक मळबात शकतालो अनर्थ जातलो आसलो.

आ) भूंयकांपावेळार कसली जतनाय घेवपाक जाय ?

जाप: भूंयकांपावेळार मात्शी सादरताय बाळगीत जाल्यार जिवीतहानी टाळूं येता. घरांतल्यान सपासप भायर सरप आनी मेकळ्या जाग्यार रावप होच सगळ्याक सुरवाती उपाय. भूंयकांपान कोसळिल्ल्या इमारतींनी मनसां वा जनावरां राशीपोंदा चिडूडून मरतात, पूण उजो पालोवपी दळ, पुलिसा वा हेर राखणे दळांये प्रशिक्षीत लोक अशा सगळ्यांनी मेळून राशी उसपून, मनशांक सोदून वेळार वैजकी मदत दिवन हें लुकसाण टाळपाक वा उणें करपाक जाय.

इ) वादळाक लागून जाल्ले आपत्तीक तुमी कशें तोंड दितलें ?

जाप: वादळाक जावपी हानी टाळप शक्य नासल्यारुच वादळासंबंदान अदमास करुन लोकांक सुरक्षीत जाग्यार वचूंक सागूंक जाता. हें काम धावामान खातें करता , वादळाची सुलूस लागल्यारुच बचावाचे उपाय करपाक चडसो वेळ मेळना. वादळाचो वेळ आनी दबाव खूब चड आसता. तांतले तातूंत विजेच्या संसर्गापसून पयस दवरप, झाडांझापाचे सुवातेवयल्यान हालोवप अशें जतनायेचे माग आपणावपाक जाय.

ई) एन. सी. सी., एन. एस. एस. सारकेले अभ्यासक्रम शिकप कित्याक गरजेचें आसा ?

जाप: सैमीक आपरत्तींक लागून आमचें रक्षंण कशें करचें हें जाणां जावप खूब गरजेचें. तेखातीर असल्या विशंयांचें शिक्षण दिवपी स्काऊटूस आनी गायडूस एन. सी. सी., एन. एस. एस., जे. आर. सी., व्हाय. आर. सी . आदि संस्थांच्या वाक्यांत आमी चड रुची दाखोवक जाय. हातूंतल्यान शिक्षण घेवन अडचल्ल्यांक, जखमी जाल्यांक , उबंत वा उपाशीं पडिल्ल्यांक आदीर दिवंक जाय. सैमीक आपत्ती टाळपाक आमी सैमाचे नेम समजून घेवंक जाय.

उ) हुंवारांत सांपडिल्ल्यांक तुमी कशे तरेन आदार दितलें हें थोडे भितर बरयात ?

जाप: जेन्ना गांवांत हुंवार येता तेन्ना गांवांचे देगेवयल्या लोकाक सादूर करपाक जाय, उपरात जाकां बरें पेंवक येता तांणी लोकांक वचूक जाय. कोणूय मनीस बुडटा ताका बडी घालून ओडून तडीर हाडपाक जाय व्हड एक बडी उडोवप न्हयेंत आडवे घालून उदक आडोवन लोकाक दुसऱ्याकडेर येवंक आदार करपाक जाय.

भाशाभ्यास

शाब्बास ! सोनिया, तुवें खऱ्यानीच व्हड काम केलें.

शी ! म्हाका नाका असलें हळशीक उदक.

वा ! वा ! कितलो सोबीत देखाव.

आवयस ! धांवात, धांवात.

आरें ! म्हाका हें कशें कळ्ळें ना तर !

वयर दिल्ल्या वाक्यांनी कांय कुरू केल्लीं उतरां आसात. हीं उतरां विशिश्ट वेळार आपसूक आमच्या तोंडांतल्यान उत्स्फुर्तपणान भायर सरतात. अशा उतरांक उमाळीं अव्ययां म्हणटात.

‘शाब्बास!’ हें उतर तोखणाय करता. ‘शी!’ हें उतर घृणा दाखयता, ‘आंवय!’ हें उतर किळस दाखयता, ‘आरे’ हें उतर अजाप दाखयता, ‘आवयस!’ हें उतर भिरांत दाखयता.

सकयल दिल्लीं उमाळी उतरां वापरुन तुमी वाक्यां तयार करात.

आरें ! हाय! शी! वा! वा!

आरें ! – आरें ! खंय रे तू ? दिसनासलो मरे मर्दा

हाय! – हाय किदे गे इतले तीख

शी! – शी हो कोयर हागा उडोवन कोणे घाण केला.

वा! वा! – आयच तुवेन बरे काम केले.

स्वाध्याय

भारतांत जायतेकडेन सैमीक अरिश्टां येतात ताचेविशीं तुमी नेमाळ्यांनी वाचलां आसतलें. असल्या खंयच्याय एका अरिश्टाचेर 15 ते 20 वळी बरयात.

(हे स्वाध्याय भुरग्यांनी आपूणूच करचे)