KONKANI
Goa Board Paper March 2014
1(क) सकयल दिल्ल्या पर्यायांतल्यान फावो तो पर्याय विधाना मुखार जोडून वाक्य पुराय करून बरयात:
अ) सोनियाक मुखेल शिक्षकान हार घालो कित्याक तर ____________________________
(1) सोनियान धाडस करून रेल्वेचे रूळ जोडिल्ले.
(2) सोनियान हजारांनी लोकांक वाटायिल्ले आनी देशाची जातली नाशाडी थांबयिल्ली.
(3) सोनियान फोन करून रेल्वेमास्तराक चत्राय दिल्ली.
आ) फ्रांसिश्कु लुईश गोमीश आपलें काम करचें करून वेळ मेळटालो तेन्ना __________________
(1) संवसारांतल्या ०हड बरयणारांचीं पुस्तकां वाचतालो.
(2) लामार्तीनाक चिटयो बरयतालो.
(3) आफोंसेकाचे मुद्दे खोडून काडटालो.
इ) जाणटेल्याच्या शेजाऱ्यान गांठीक मारिल्लीं सपनां करपून गेलीं कारण___________________
(1) ताचे पूत देश सोडून गेले.
(2) ताचे पूत घर सोडून गेले.
(3) ताचे पूत तवनास जाले.
जाप: अ) (2) सोनियान हजारांनी लोकांक वाटायिल्ले आनी देशाची जातली नाशाडी थांबयिल्ली.
जाप: आ) (1) संवसारांतल्या व्हड बरयणारांचीं पुस्तकां वाचतालो.
जाप: इ) (3) ताचे पूत तवनास जाले.
(ख) सकयल दिल्लीं विधानां कंसांत दिल्ल्या पाठांतल्या बरोवप्यांचीं आसात. तीं वळखून त्या पाठांच्या बरोवप्यांचीं नांवां बरयात: (कर्तव्याचें मीस, हांसतें हॉलंड, तूंच घरचो पूत, शिगमो)
अ) “जगभरचे लोक ती कल्पक शिल्पकला पळोवंक येतात.”
आ) “ती उमळशिकेची रात एकदांची सोंपली आनी सकाळ उदेल.”
जाप: (अ) दत्ता दामोदर नायक
जाप: (आ) एन शिवदास
(ग) सकयल दिल्लीं खंयचींय तीन विधानां कोणें कोणाक म्हणल्यांत तें बरयात:
अ) “लायटी फोडपाचें कंपिटिशन?”
आ) “परत घे पळोवया म्हजें नांव? शेणकांक धरून भायर घालतलें.”
इ) “तो वखदां बदलून दिता जाल्यार पळयतां.”
ई) “कॅन्सर जावंक ना, पूण एक दीस जायतूय बी.”
जाप: अ) जाणटेल्यान तरनाट्यांक म्हणलां.
आ) सत्यवतीन हेलनाक म्हणलां.
इ) प्रणितान बापायक (केशवाक) म्हणलां.
ई) दोतोरान बरोवप्याक (लक्ष्मणराव सरदेसायाक) म्हणलां.
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय चार प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ -धा उतरांन बरयात:
अ) राजन आनी हेलन खंयचे सर्तींत वांटो घेवपाचीं आसलीं?
आ) शिगम्याची सुरवात कित्यान जाता?
इ) केशवान कसली गजाल मनाक लावन घेतिल्ली?
ई) घुंवळ येताशी दिसतकच बरोवप्यान कितें केलें?
उ) सायमनाक ल्हानपणा सावन कसली संवय आसली?
जाप: अ) राजन आनी हेलन कार्नावालाचे सर्तींत वांटो घेवपाचीं आसलीं.
आ) शिगम्याची सुरवात नमनान जाता.
इ) आपलो पूत घर सोडून गेला ही गजाल केशवान मनाक लावन घेतिल्ली.
ई) घुंवळ येताशी दिसतकच बरोवपी भोव कश्टान लागींच आशिल्ल्या पसऱ्यार वचून बसलो.
उ) सायमनाक ल्हानपणा सावन आयल्यापयल्यांक वेळाकाळार आदाराक पावपाची संवय आसली.
- सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं 40-50 उतरांनी बरयात:
अ) कल्पनाचें जिवीत आमकां कितें देख दिता?
आ) रुखांक मनशा वरी जीव आसता हें आमकां पणस कशें दाखोवन दिता?
इ) बरोवपी आपल्या शेतांत कितें कितें रोयतालो?
जाप: अ)कल्पना चावलाचें जिवीत हें संवसारांतल्या सगल्या अस्तुऱ्यांक देख दिवपी आसा. एका गांवगिऱ्या
वाठारांत वाडिल्ली चली मनांत आयल्यार कितें करूंक शकता हाची कल्पना चावला ही जितीजागती
देख. कल्पनान आपले वांगडा भारत, हरियाणा आनी कर्नाल हांचें नांव व्हड केलें. आपलें तशेंच
आपल्या देशाचें नांव वयर काडटना खऱ्या अर्थान अवकाश विरांगना म्हणून आख्ख्या संवसारांत
अजरंवर जालें.
आ) पणसाच्या मतान रुखांक लेगीत मनशां वरी जीव आसता. तांकां धपको मारल्यार दुखता. जीव आसता
म्हणून ते ल्हानाचे ०हड जातात. तांकां सूख–दुख्ख भोगता. आमकां मनशांक रगत आसता तशें तांकांय
आसता. पूण तांचें रगत धवें आसता. मनीस जेन्ना झाडांक दुखयतात तेन्ना तीं हुयेली मारतात. दुखीन
मनशाक स्राप दितात ते मनशाक आयकूंक येनात. तांकां उलोवंक येना म्हणून झाडां मोनीं आसतात
अशें आमी समजूंक जायना.
इ) बरोवपी आनी दुसरो कितलोसोच लोक शेतांत भाजीपालो आनी तरकारी रोयतालो. चडशे लोक रोंपे
लायताले. रोंपे म्हणल्यार निरवल्यो. तांच्या सांगाता वांयगीं, पियाव–पात (कांदे), तांबडी, धवी भाजी,
बी रोयताले. ते भायर शेतांत वाल लायताली. थोडे लोक चवळ्यो, अळसांदे, चिंरगे आनी उडिदूय
रोयताले. काळंगां वाडून व्हड जातकच लोक चोरताले म्हणून वारयांत लोक काळंगां रोयनासले.
3(क) सकयल ‘ब’ गटांत कवितेचीं कडवीं दिल्यांत आनी ‘भ’ गटांत तांचो अर्थ दाखोवपी वाक्यां दिल्यांत. त्या त्या
कडव्या मुखार अर्थ बरोवन वाक्यां जुळयात:
_________________________________________________________________________
(ब) (भ)
_________________________________________________________________________
अ) देखताय आयचो सोबीत संवसार तुज्या ह्या जिवितांत. (1) दोंगर पाचवेच आनी दर्या निळेच आसतात.
आ) पाचव्योचार दोंगरावळी आनी मुखार दर्या निळो. (2) तुज्या जिवितांत सोबीत संवसार आसा.
(3) तुजेच खातीर हो सोबीत संवसार पळोवंक
हांव पावलां.
(4) पाचवे दोंगर आनी निळे दर्या हीं सैमाचीं
अजापां.
जाप: (ब) (भ)
(अ)देखताय आयचो सोबीत संवसार तुज्या ह्या जिवितांत. (3)तुजेच खातीर हो सोबीत संवसार पळोवंक हांव पावलां
(आ) पाचव्योचार दोंगरावळी आनी मुखार दर्या निळो. (4)पाचवे दोंगर आनी निळे दर्या हीं सैमाचीं अजापां.
(ख) सकयल दिल्ल्या कवितांच्या वळींतल्यो रित्यो सुवातो कंसांत दिल्ल्या फावो त्या उतरांनी भरून वळी परत
बरयात:
अ) आमोरेचेर—————- मोगरेक फुलता कळो.
(आंगणांतल्या, पोरसांतल्या, भाटांतल्या)
आ) दुसऱ्याचेच ——————– पर्वा करपी हे वृक्षा.
(तानेची, भुकेची, पोटाची)
जाप: अ) आमोरेचेर आंगणांतल्या मोगरेक फुलता कळो.
आ) दुसऱ्याचेच भुकेची पर्वा करपी हे वृक्षा.
(ग) सकयल दिल्ल्या खंच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ- धा उतरांनी बरयात:
अ) धर्तरेचो सभाव कसो आसा?
आ) आमी जैत कशें जोडलां?
इ) भुरगो मांयच्या उसक्यार केन्ना खेळटालो?
जाप: अ) धर्तरेचो सभाव खूब सोंशीक आसा.
आ) आत्मबळाचें बळगें घेवन आमी जैत जोडलां.
इ) भुरगो ल्हान आसतना मांयच्या उसक्यार खेळटालो.
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय तीन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं वीस-पंचवीस उतरांनी बरयात:
अ) मनशाचें यशाचें सपन केन्ना खरें जातलें?
आ) कवी प्रकाश पाडगांवकार वडा कडेन कितें मागता?
इ) तारयाचो जीव मदले महीं कसो हुमकळटा?
ई) ‘चान्न्याचे राती‘ हे कवितेंत कवी फांत्यापारार संवसार कशे तरेन जागोवंक सोदता?
जाप: अ) आपलें ध्येय पूर्ण करपाक जाय जाल्यार लोकांनी कितेंय म्हणलें जाल्यार पर्वा करपाक
जायना. हातांत घेतिल्लें काम अर्धार सोडिनासतना नेटान पूर्ण करपाक जाय. जाल्यारूच
यशाचें सपन खरें जातलें.
आ) कवी फुडले पिळगे खातीर, वडाच्या पानाचेर एक गीत बरोवन दवरपाक सोदता. तें गीत
वडान तांचे मेरेन पावोवचें आनी फुडले पिळगेक आयकोवचें अशें कवीक दिसता.
इ) तारयो जेन्ना कामार आसता तेन्ना ताका घराब्याचो हुसको आसता पूण जेन्ना तो घरांत
आसता तेन्ना ताका वावराचो हुसको आसता. अशे तरेन ताचो जीव काम आनी घर हांचे
मदीं हुमकळटा.
ई) कवी मळबा वरी विशाल नदरेन जिणेचीं सपनां पळोवपाक सोदता. हांयसाचे जोडये
वरी खोशयेन जिविताची रीत सांबाळीत, मनीसपणाचें गीत गायत फांत्यापारार संवसार
जागोवपाक सोदता.
4(क) सकयल वाक्यांत आडी मारिल्ल्या उतरांच्या जाग्यार कंसांत दिल्लो फावो तो वाक्प्रचार घालून वाकयां
परत बरयात:
(मातयेभरवण जावप, आंग फुलून येवप, मार्गाक लागप, दांत पाजोवप)
अ) खाऱ्या उदकाक लागून सगळीं शेतां नश्ट जालीं.
आ) आपले धुवेक शाळेंत सोडून आवय चलूंक लागली.
जाप: अ) खाऱ्या उदकाक लागून सगळी शेतां मातयेभरवण जालीं.
आ) आपले धुवेक शाळेंत सोडून आवय मार्गाक लागली.
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं उरफाट्या अर्थांचीं उतरां बरयात:
अ) म्हारग आ) पिसो इ) उपाय ई) स्त्राप
जाप: म्हारग × सवाय पिसो × शाणो
उपाय × निरुपाय। स्त्राप × आशिर्वाद
(ग) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं विशेशणां करून बरयात:
अ) सोबा आ) कश्ट इ) धादोसकाय ई) समाज
जाप: सोबा – सोबीत कश्ट – कश्टी
धादोसकाय – धादोशी समाज – समाजीक
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं भावनामां करून बरयात:
अ) म्होंवाळ आ) जागृत इ) शिटूक ई) भुरगो
जाप: म्होंवाळ – म्होंवाळपण जागृत – जागृताय
शिटूक – शिटूकसाण भुरगो – भुरगेपण
5(क) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय स वाक्यांनी कंसांत दिल्ले सुचोवणे प्रमाणें बदल करून बरयात:
अ) खानांतले कापसाचे गुढले काडून दिता. (वाक्य शुद्ध करून बरयात)
आ) कुवाडीं सोडोवप सामकें सोंपें. (अर्थ बदलिनासतना वाक्य न्हयकारी करात)
इ) सगळे कडेन थंडसाण पातळिल्ली. (काळ वळखून बरयात)
ई) पावलो त्या आपसेवकाच्या रुपांत देवूच आमकां. (उतरांची फावो तशी मांडणी करून वाक्य परत
बरयात)
उ) जाणटेली बावडी अजापीत जाता. (वचन बदलून बरयात)
ऊ) आमी फांतोडेर भायर सरलीं. (कुरू केल्ल्या उतरांच्यो जाती बरयात)
ए) काय भरे मजे बाय तें. (वाक्य शुद्ध करून बरयात.)
जाप: अ) कानांतले कापसाचे गुठले काडून दिता.
आ) कुवाडी सोडोवप कठीण न्हय.
इ) भूतकाळ
ई) त्या आपसेवकाच्या रुपांत आमकां देवूच पावलो.
उ) जाणटेल्यो वावड्यो अजापीत जातात.
ऊ) आमी – सर्वनाम सरलीं – क्रियापद
ए) काय बरें म्हजें बाय तें.
(ख) सकयल दिल्लीं खंयचींय तीन अव्ययां वापरून प्रत्येकीं एक – एक वाक्य बरयात:
अ) पूण आ) शाब्बास! इ) म्हणून
जाप: अ) राम धांवलो पूण ताका बस चुकली.
आ) शाब्बास! असोच पयलो नंबर घे.
इ) भाजपा सरकारान बरें काम केलां म्हणून लोक ताका मतां दितले.
6(क) सकयल दिल्लो संवाद रामनाथ आनी कामणे मावशी हांचे मदीं आसा तो पूर्ण करून बरयात:
रामनाथ : कामणेमावशे, तुका तरी उपाय सुचता गे?
कामणे : उपाय ———————
रामनाथ : तूं चार दीस कोणायगेर वचून कित्याक न्हिदना?
कामणे : कित्याक ——————–
रामनाथ : म्हाका जड जावंक ना गे पूण तुका ———–
कामणे : म्हजे न्हिदेचें तुका पडूंक ना.
जाप: रामनाथ : कामणेमावशे, तुका तरी उपाय सुचता गे?
कामणें : उपाय सोदचोच पडटलो असो कपलाक हात लावन बसल्यार कशें जातलें?
रामनाथ : तूं चार दीस कोणायगेर वचून कित्याक न्हिदना?
कामणें : कित्याक? हे वास्तूंत म्हजें सगळें जिवीत गेलें आनी आयज हांव तुका जड जालें रे?
रामनाथ : म्हाका जड जावंक ना गे पूण तुका आयजूय जागरण जातलें. थंय गेल्यार न्हिदूंक मेळटलें.
कामणें : म्हजे न्हिदेचें तुका पडूंक ना.
(ख) ‘आमच्या जिवितांत शिस्तीचें म्हत्व’ ह्या विशयाचेर रीटा आनी कमल ह्या दोन इश्टिणी मदीं जाल्लो संवाद
तुमच्या उतरांनी 7/8 वळींनी बरयात.
जाप: रीटा : कमल तुवें मयुरेशाक पळयलो मगो कसो रडटालो तो!
कमल : सामको बेशिस्त जाला. बरें जालें टिचरीन ताका धारेर धरून.
रीटा : कांयच अभ्यास करिना. शिकयिल्लें बरयना वयल्यान दुसऱ्या भुरग्यांच्यो कागाळी करता.
कमल : शाळेंत लेगीत वेळार येना. ऑफिसा भायर सद्दा उबो आसता. टिचरीन समजायलें पूण उमथ्या कोळशार
उदक.
रीटा : आमी आतांच आमकां शिस्त लावन घेवपाक जाय अशें टिचर सांगता.
कमल : डॅडी सांगता ल्हान पिरायेर शिस्त लायल्यार आमी बरीं भुरगीं जातलीं.
रीटा : तेच खातीर दिसता म्हजी मम्मी म्हजे कपडे, पुस्तकां, बूट, बी वेवस्थीत दवरपाक सांगता.
कमल : शिस्त लायलिना जाल्यार सगली टिचरीच्या नांवान बोटां मोडटात.
रीटा : रडटा तें पळोवन वायट दिसता गो पूण आतां जर ताका सुदारलो ना जाल्यार तो तसोच पारपोळ उरतलो.
7(क) सकयल दिल्लो उतारो वाचून दिल्ल्या प्रस्नांच्यो जापो बरयात:
भुरग्यांक समजून घेवप खूब गरजेचें. भुरग्यांची राखण करण म्हणल्यार तांचें मन समजून घेवप. मनाची भलायकी
कुडीचे भलायके परस म्हत्वाची. खंयच्याय प्रसंगार कशें चलचें, कितें करचें हें आवयबापायक कळूंक जाय.
भुरग्यांचे वागणुकेचो कितें अर्थ आसूं येता हें तांकां कळूंक जाय. सगल्यांत म्हत्वाचें म्हणल्यार पयल्या पांच वर्सांनी
भुरग्यांची ही जतनाय घेवंक जाय. पयल्या पांच वर्सां मदीं भुरगें आकार घेतलें तशेंच तें मुखार वाडटलें.
प्रस्न
अ) भुरग्यांची राखण करप म्हणल्यार कितें?
आ) भुरग्यांच्या पयल्या पांच वर्सा मदीं पालकांक तांचे विशीं कितें समजूंक जाय?
इ) भुरग्यांचे भलायके विशीं बरोवप्यान पालकांक कितें सांगलां?
ई) काळजी ह्या उतराक उताऱ्यांत खंयचें उतर वापरलां?
उ) उताऱ्याक फावो सारको माथाळो दियात.
जाप: अ) भुरग्यांची राखण करप म्हणल्यार तांचें मन समजन घेवप.
आ) खंयच्याय प्रसंगार कशें चलचें, कितें करचें,तांचे वागणुकेचो कितें अर्थ आसूं येता हें पालकांक समजूंक
जाय.
इ) भुरग्यांची मनाची भलायकी कुडीचे भलायके परस चड म्हत्वाची आसता अशें बरोवप्यान पालकांक सांगलां.
ई) काळजी ह्या उतराक उताऱ्यांत जतनाय हें उतर वापरलां.
उ) मनाची जतनाय
(ख) सकयल दिल्लो उतारो वाचून कोंकणींत अणकार करून बरयात:
Language is necessary in life. If one laughs for a few minutes,it keeps one happy.
जाप: जिवितांत हांसप गरजेचें. जर कोणूय कांय मिणटां हांसलो जाल्यार खोशी उरतलो.
(ग) सकयल दिल्ल्या मुद्द्यांच्या आधारान योग्य माथाळो दिवन सुमार 100 उतरांनी काणी बरयात:
एक गांवांत एक दर्जी——– ताच्या पसऱ्या कुशीक आशिल्ल्या देवळांत हती आसप—– सदांच हती उदक
पियेवंक तळ्यार वचप—– दर्ज्यान हतयाक संदाच खावंक दिवप——तळ्या वयल्यान परततना हतयान
दर्ज्याक साळीक हाडप—– एक दीस फकाडांनी दर्ज्यान हतयाक सूय तोपप—— तळ्या वयल्यान
परततना सोंडयेंत चिखल हाडप——-दर्ज्याच्या पसऱ्यांत मारप——–कपडे बुरशे जावप—–देख.
जाप: करता तशें भरता
रामपूर नांवाचो गांव आशिल्लो. त्या गावांत श्रीरामाचें व्हड देवूळ आशिल्लें. घडये रामाच्या देवळा
वयल्यान त्या गांवाक रामपूर हें नांव पडिल्लें आसुये. त्या देवळांत एक हती आशिल्लो. रामनमी पयलीं
हतयाचे अंबारेंत बसोवन श्रीरामाक अख्ख्या गांवांत भोंवडायताले. हेर दिसांनी तो देवळाच्या वाठारांतूच
आसतालो. लोक ताका केळीं खावपाक दिताले. तोवूय बी कसलींय फळां खातालो. ताचो माहूत ताका
सद्दां तळ्यार न्हाणोवपाक व्हरतालो. तळ्यांतलें उदक पियेवन तो तृप्त जातालो. उदकांत खूब मस्ती
करतालो. तळ्यार वचपाचे वाटेर एका दर्ज्याचें दुकान आसलें. दर्ज्याक त्या हतयाची अपुरबाय
दिसताली. तो सदांच ताका एक केळें खावपाक दितालो. हतीय बी केळें दिले बगर थंयच्यान कसोच
हालनासलो. आपल्याचेर केल्ले मायेची पावती म्हणून हती तळ्यांतलें तांबडें साळीक हाडून ताका
दितालो.
एक दीस दर्ज्याक् हतयाचीं फकांडां करचींशें दिसलें. सदचे भशेन हती दुकाना मुखार येवन उबो रावलो.
दर्ज्यान ताका केळें दिलें आनी केळें दिता आसतना ताचे सोंडयेक ल्हवूक सूय तोपली. हतयाक वेग
मारली, वेदना सोंसूं नजं जावन ताणें सोंड आनी कान हालयले. मनांत म्हणलें ‘म्हाका सूय तोपता? राव,
राव, तुका दाखयतां.’ अशें चिंतून ताणें ताका बुद्द शिकोवपाचें थारायलें. दुसऱ्या दिसा सदां भशेन हती
तळ्यांत भरपूर न्हालो, पोटभर उदक पियेलो आनी उदकांतल्यान भायर सरतना सोंडयेंत चिखोल
भरून घेवन आयलो. साळीक दितना हतयान फस्स करून चिखलाचो फवारो ताचेर मारलो. कितें
घडटा हेंच ताका कळ्ळें ना. लोकांचे नवेताल्ल कपडे दांडयेर हुमकळटाले. मशिनाचेर कपडे आशिल्ले.
सगले चिखलान भरले. दर्जी चिखलान बरबटिल्ल्यान वळखुपाक येनाशिल्लो. ‘आतां हांव लोकांचे
पयशे कशे दिवं?’ म्हणून कपलार हात मारून व्हडल्या व्हडल्यान रडपाक लागलो.
देख : आमी दुसऱ्यांक दुखयल्यार दुसरो आमकां दुखयता.
8(क) तूं रजत / रजनी पाठक, रावता ‘घोंटेर‘,नायक नगर, दिवचल गोंय ह्या नाम्यार. घरच्या नाम्यार सावन
तुज्या इश्टाक / इश्टिरीक ‘खबरेपत्राचें म्हत्व‘ सांगपी चीट बरय.
वा
तूं जॉन/ जॉनिता फेर्रांव, रावता घर क्र. 101, वयलो बाजार, वळवय, फोंडें ह्या नाम्यार. थंय सावन
तुमच्या वाठारांत लावडस्फिकराक लागून जावपी आवाजाच्या प्रदुशणा विशीं कागाळ करपी चीट
गांवच्या सरपंचाक बरय.
जाप:क) रजनी पाठक
‘घोंटेर‘, नायक नगर
दिवचल गोंय
9 एप्रील 2015
मोगाळ रोशन
तुजी चीट मेळ्ळी. तुजे पेपर बरे गेल्यार हें वाचूक खूब खोशी जाली. जानेराच्या म्हयन्यांत घडोवन
हाडिल्ल्या अखील गोंय सामान्य गिन्यानाचे सर्तीत तुमचो पंगड हारलो म्हणून तूं मातशें निरशेलां
चालू घडामोडींच्या प्रस्नांच्यो जापो तुका दिवपाक जमल्यो नात अशें तुवें बरयलां. अशें
निरशेवपाची गरज ना. यत्न केल्यार तुमच्या पंगडाक आज ना फाल्यां जैत मेळटलेंच.
रोशन, हांव तुका सदांच सांगतां. तुमच्या घरांत इंग्लीश, मराठी तशेंच कोंकणी खबरेपत्रां हाडटात.
तूं तीं खबरेपत्रां वाचपाची संवय कर. खंयचेय एके भाशेचें खबरेपत्र वाचल्यार पुरो. कोंकणी तुजी
आवयभास वाचल्यार तुका रोखडेंच समजतलें. तशें इग्लीश, मराठी खबरेपत्रां वाचपाचो प्रयत्न
करपाक जाय. तशें केल्यान ती भास तुका वाचपाक आनी उलोवपाक कळटली. खूब खबरेपत्रां
वाचिल्ल्यान तुजें सामान्य गिन्यान वाडटलें.
आमचो भारत देश लोकशाय राज्य आशिल्ल्यान भारतांत कितें चल्लां हें आमकां जाणून घेवपाक
जाय. ही सगली म्हायती मेळपाचें मुख्य साधन म्हणल्यार खबरेपत्र. तें वाचिल्ल्यान राजकारणांत
कितें चल्लां, खंयचो मंत्री खंयचीं खातीं सांबाळटा तें कळटा. विज्ञानाच्या मळार नवे नवे सोद
लागतात ताची माहिती मेळटा. विद्यार्थां खातीर नोकरे विशीं माहिती आसता. वेगळ्यावेगळ्या
विशयांचेर बरयिल्ल्या बरोवप्यांचे लेख आमचें गिन्यान वाडयतात. तेच बरोबर नवें करपाक आमकां
उर्बा दितात.सुनापरान्ताची आयताराची पुरवणी म्हणल्यार आमच्या सारक्या भुरग्यांक गिन्यानाचो
घसघसोच आसता. वाचूंक लागल्यार तुजी संवय सुटची ना.
हें पळय रोशन, तुका जर तुजें सामान्य गिन्यान वाडोवपाक जाय जाल्यार आमच्यान तुका
खबश्यात्र वाचपाक सुरवात करपाक जाय. तूं वाच आनी तुज्या इश्टां–इश्टिणिंकूय वाचपाक सांग.
फुडल्या वर्सा तुमचो पंगड जिखतलो हाची म्हाका खात्री आसा.
मम्मीक आनी पप्पाक म्हजो नमस्कार सांग. धाकट्या रवीक म्हजो आशिर्वाद दी. तुजी प्रतिक्रिया
वाचपाक हांव आशेन रावलां.
तुजीच इश्टीण
रजनी
वा
जॉनिता फेर्राव
घर क्र. 101
वयलो बाजार,
वळवय फोंडें
25 मार्च 2015
सरपंच
ग्रामपंचायत
वळवय फोंडें
विशय : आवाजाच्या प्रदुशणा विशीं कागाळ
भोवमानेस्त
नमस्कार
हांव वळवय गांवचें नागरीक. आमच्या गांवांत लावडस्पिकरा खातीर आवाजाचें प्रदुशण वाडलां. ते खातीर गांवच्या लोकांक खूब मानसीक तशेंच शारिरीक त्रास जातात. ह्या कागाळी विशीं तुमचें लक्ष ओडून घेवपा खातीर गांवचे वतीन ही चीट बरयतां.
आमच्या गांवांत भर लोकवस्तेंत देवूळ आसा. गांवचे लोक खूब उमेदी. दर एक परब लोक उमेदीन मनयतात. तेच बरोबर फांतोडेर लावडस्पिकराचेर भक्तीगितां, भावगितां लायतात. न्हीद पेड्डेर जाताच. तेच बरोबर आमच्या सारक्या सकाळीं उठून अभ्यास करपी भुरग्यांक आडखळ जाता. जाणट्या – दुयेंत मनशांक ह्या आवाजाचो त्रास जाता. तांचें काळीज कलकलपाक लागता. रातचो इकरा वरां उपरांत लावडस्पिकर बंद करचो हो नेम खुंटयाळ्याक लावन तांचें वाजप चालूच आसता. ह्या लावडस्पिकरा खातीर आमचे सारक्या भुरग्यांच्या कानाच्या पड्ड्यांचेर परिणाम जावन तो फुटू येता. आनी आमी सासणा खातीर भेड्डीं जावं येतात. लावडस्पिकर लायनासतना लेगीत परबो मनोवं येतात. आमची संस्कृताय ती. आमीच सांबाळून दवरपाक जाय पूण लोकांक त्रास दिवन न्हय.
आमचेर जातात ते मानसीक तशेंच शारिरीक त्रास लक्षांत घेवन तुमी देवळाचे कार्यकारी समितीक कळीत करतले आनी ताचेर उपाय काडटले अशी आस्त बाळगितां.
बरें मागून
तुमची विस्वासू
निशाणी
(जॉनिता फेर्राव)
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय एका विशयाचेर निबंद बरयात:
अ) ऑलिम्पीक -2012
आ) न्हंयेची आपजीण
इ) रेल्वेस्टेशनार एक वर
ई) हांवे पळयिल्लें सुंदर थळ
जाप: अ) न्हंयेची आपजीण
आरे सभाग्यांनो, कितें करतात हें? राव, राव हांगा उडोवं नाका तें. पोतयांनी भरून कोयर उदकांत उडयतात आनी सगलें उदक म्हेळें करून सोडटात. कितें म्हळें? कशें म्हळें जाता? कुशिल्यो वस्तू उदकांत उडयतकच उदकाक घाण वास येवचो ना काय कितें? हें उदक तुमी पिड्डेर केल्यार तुमी जगतले कशे? पावस कांय तुमकां बाराय म्हयने उदक दिना. आमी उदक सांठोवन दवरतात आनी गांवागांवांतल्यान खळखळत व्हांवतात म्हणून तुमी जिवंत आसात. पुतळो कसो कितें उबो रावला? खरेंच सांगतां तुका.
अख्ख्या गोंयांत आमी 11भावंडां आसात. ज्या ज्या गांवांतल्यान आमी वतात त्या गांवचे लोक आमचे भयणीक त्या गांवचें नांव दितात. उत्तरेच्या लोकांनी मांडवी नांव दिलां जाल्यार दक्षीणेच्या लोकांनी जुवारी नांव दिलां. ते भायर साळेरी, तळपण, गालजीबाग, शापोरा, तेरेखोल, बाग आनी साळ अशीय म्हजीं भावंडां आसात.
म्हज्या इश्टा, आमी सगल्यो भयणी गांवागांवांनी वचून तुमची जीण सुखी करपा खातीर कांटयांखुंट्यांतल्यान वाट काडीत, व्हडल्या व्हडल्या तळपांतल्यान वाट काडीत, उडयो मारीत तुमच्या पांयां कडेन येतात. पूण आमचो सांबाळ करपाचें सोडून तुमी आमचें अस्तित्वूच काबार करपाक उठल्यात मरे?
पयलेचाराक तुमी आमकां आवय मानतात. आमची पुजा करपाची व्हडली भोगावळ करतात. महाभारतकार व्यासमुनी आमकां संवसाराची आवय म्हणटा. इराणी लोकांनी सिंधूक हिंदू म्हणलें आनी म्हज्याच भयणीच्या नांव वयल्यान आमच्या देशाक हिंदुस्तान हें नांव पडलें. ग्रिसींनी तिका इण्डस म्हणलें आनी ताचे वयल्यान इण्डिया जालें. म्हजे एके भयणीचें नांव गोमती. तिच्याच नांवा वयल्यान गोमंतक नांव पडला आसुये.
आमकां आवय मानपी मनशा, कित्याक तुमी आमच्या जिवार उठल्यात? आमच्या आंगा – खांद्यार खेळून आमचो केंसान गळो कापतात? कितें म्हणून तुमी हांगा हाडून उडयतात? आज तूं कोयराची पोटली घेवन आयला.कारखान्यांतलीं रासायनीक सारीं, जंतूनाशकां आनी शेंकड्यांनी प्रदुशीत घटकांक लागून दिसानदीस हांव दुर्बळ जायत वतां. मेल्लीं जनावरां लेगीत तुमी हांगा हाडून उडयतात. आज आमचें उदक पियेवन तुमी तृप्त जातात. तुमचे जिणेंत चैतन्य येता. पूण अशीं जर तुमी आमचें अस्तित्व काबार करपाक लागलीं जाल्यार आमी उग्र रूप घेवन तुमचें ह्या संवसारांतलें अस्तित्वूय काबार करतलीं. तुमकां खबर आसा, मांद्रें आनी हरमल नांवाच्यो म्हज्यो भयणी उगमा कडेनूच आपलें अस्तित्व काबार करून बसल्यात. थंयचीं रानां हिसबा भायर मारल्यांत. व्हडलीं व्हडलीं बांदकामां थंय जाल्यांत. रेंवेच्या वेवसाया खातीर आमची खण केल्या. कांदळींचें सुरक्षा कवच आज पावला पावलाक ना जालां.
सगल्या गोंयांत हेंच चल्लां. दुडवांचे आशेन तुमी पाचवेंचार सैम नश्ट केलां. कुळागरा, खाजनां, शेत जमनी, मिठागरां पुरयतात. थंय व्हडल्यो इमारती बांदतात. आमच्यो वचपाच्यो वाटो बंद करतात. मागीर पावसांत वाट मेळटा थंयच्यान आमी धांवतात. वाटेर आयिल्लीं घरां, देवळां, मनशां सगल्यांक बरोबर घेवन वतात. हेंवूय तुमच्याच वायट करण्यांचें फळ. मागीर आमकां दोश कित्याक तितात? आपल्याक चड शाणो समजुपी सज्ञान मनशा, आमकां कोयराचो डबो समजून आमचेर अत्याचार करू नाका. सरकारान कायदे केल्यात तांचें पालन करात. आमची राखण करात. तुमी आमकां काबार केल्यो जाल्यार तुमी उदकाच्या घोंटाक वळवळटले. तुमच्या पांयार तुमीच फातर मारून घेतले. ते खातीर आमी भावंडां जबाबदार नासतलीं. तियात्रीस रोजफर्ना भशेन दर एकल्यान आपल्याक प्रस्न करचो ‘हांव सांबाळचों ना जाल्यार कोण सांबाळटलो?’ आतां म्हाका पळयत रावूं नाका. तो कोयर घेवन परत घरा वच आनी ताचो विलो लाय आनी तुज्या वांगडच्या हेरांकय सांग.
इ) रेल्वेस्टेशनार एक वर
पुराय भारतांत भुग्यांची वर्सुकी परिक्षा जाली की आमच्या घराब्याक भोंवडेक वचपाचे वेध लागतात. आमकां रेल्वे प्रवास खूब सूखदिणो दिसता. रेल्वेंत प्रवास करप म्हणल्यार घरांत आशिल्ले वरी दिसता.ह्या वर्सा सुटयेंत आमी केरळाक वचपाचें थारायिल्लें. रेल्वेच्यो तिकेटी पयलींच आरक्षीत केल्ल्यो. रेल्वे सुटपाच्या अर्द वर पयलीं रेल्वेस्टेशनाचेर वचप हो आमच्या घराब्याचो नेम. पूण केरळाक वचपाची मंगला एक्सप्रॅस सदचे भशेन अर्द वर वेळान येवपाची आशिल्ली. ते खातीर एक वर आमकां स्टेशनाचेर तिची वाट पळयत रावचें पडलें.आमी आमचें सामान घेवन रेल्वेस्टेशनाच्या प्रवेशदारा कडेन पावलीं तेन्नाच खंयची तरी रेल्वेगाडी आयिल्ल्यान लोकांचो लोट आपलें सामान घेवन येतालो. धवे कपडे आनी काळो कोट घाल्लो तिकेट तपासपी तांच्यो तिकेटी तपासतालो. लोक येवपाचे थांबतकच आमी स्टेशनाचेर प्रवेश केलो. सदचे भशेन अजून स्टेशन गजगजिल्लें आशिल्लें. वेगळ्यावेगळ्या राज्यांतले, वेगळ्यावेगळ्या भेसांतले, वेगळ्यावेगळ्या रंगांचे लोक आपआपलें सामान घेवन हांगाथंय बोवाळटाले. तरणाटे सहजतायेन आपलें सामान व्हरताले पूण जाणटे, भुरगे सामान ओडीत ओडीत व्हरताले.
आज स्टेशनाचेर चडूच गर्दी आशिल्ली. सुटयेचे दीस आशिल्ल्यान भुरग्यां – बाळांक घेवन पालक भोंवडेक वताले.स्टेशनाचेर आशिल्ल्या बांकाचेर जागो मेळ्ळो. आमी थंय बसलीं. सगलें सामान आमच्या पांयांकडेन दवरलें. रेल्वे प्रवासांत चोरयो जातात म्हणून आमकां सतर्क केल्लीं. कांय लोक बांकांचेर बसून झेमताले. ज्या लोकांक बांकार बसपाक जागो मेळ्ळो ना तांणी जमनीचेर चादर पातळावन ताचेर बसकण मारली. वेटींग रुमांत लेगीत सामान दवरून लोक बांकांचेर बशिल्ले. कांय लोक गजाली उलोवन वेळ पासार करताले. कांय लोकांच्या तोंडार ‘आमची रेल्वे केन्ना येतली?’ ही चिंता स्पश्ट दिसताली. कांय लोक टिवीच्या पड्ड्यार ‘पिच्चर‘ पळोवपांत गुंग जाल्ले.
स्टेशनाचेर आशिल्ल्या च्याच्या दुकानाचेर बरीच गर्दी आशिल्ली. च्या – कॉफी ते घेतालेच, तेच बरोबर सॅण्डवीच, बटाटवडो आनी सामुशाचेर ताव मारतले. भुरगीं कुरकुरे, वेगळ्यावेगळ्या मसाल्यांचे वेफर रूच काडीत आवडीन खातालीं.
मदीं मदीं रेल्वेच्या ऑफिसांतल्यान भोंवडेकारांक सुचोवणी दीत आसले. लावडस्पिकरा खातीर ती सुचना सगल्याक आयकुपाक येताली. ज्या भोंवडेकारांक रेल्वे स्टेशनाचेर येवपाची जाल्या अशी सुचोवणी मेळटाली तांच्या तोंडार खोशयेचो हुंवार येतालो पूण ज्या भोंवडेकारांक तांची रेल्वे अर्द वर वेळान पावतली अशी सुचोवणी मेळटाली ते मात निरशेताले आनी कपलार आंठयो घालून बसताले. आमकांय बी अशीच सुचोवणी मेळिल्ली.
स्टेशनाचेर खेळण्यांचे, पुस्तकांचे, फळांचे आनी खावपाच्या तरेवकार जिनसांचे गाडे भोंवत आसतात. मदीं मदीं रेल्वेंतल्यान आयिल्ल्या धव्या कपड्यान गुठलायिल्ल्या सामानाचे हातगाडे यो – वच करीत आसतात. कांय अंतराचेर कांय गाडे उबे आशिल्ले. थंय गरम गरम पावभाजी, ऑमलेट मेळटालें. रेल्वे गाडयेंतले जेवण जांकां आवडना ते पॅक करून पार्सल व्हरताले.
तिकेट दितात ते सुवातेर लोक रांकेंत उबे रावन तिकेट काडटना दिश्टी पडटाले. कांय लोक पावोवपाक आयिल्ले ते प्लॅटफॉर्म तिकेटी काडटाले.
स्टेशनाचेर लोकांची धांवपळ चालूच आसली. ते भायर पेपरकार, चणे– भिकणांकार, केळेकार व्हडल्या व्हडल्या आवाजान आड्डून लोकांचें लक्ष आपले कडेन ओडून घेताले. आनी मनांत एक खोस भागताली पूण
अचकीत ‘ मंगला एक्सप्रॅस कांय वेळान स्टेशनाचेर पावतलीं‘ अशी सुचोवणी आमी लावडस्पिकराचेर आयकली. ‘आयली एकदांची‘ म्हणून आमकां सू s s जालें. स्टेशनाचेर त्या बोवाळांत एक वर कशें पासार जालें तें कांयच कळ्ळें ना. बेगिबेगीन आमी सामान लागीं केलें. आनी रेल्वे गाडी येताली ते दिशेक दोळे लावन बसलीं.