KONKANI
Goa Board March 2015
1(क) सकयल दिल्ल्या पर्यायांतल्यान फावो तो पर्याय विधानामुखार जोडून वाक्य पुराय करून बरयात.
अ) भुरग्यांक ल्हानपणा पसून बरी देख दिवपाक जाय नाजाल्यार ———————-.
1) ते तवमास जातात.
2) ते हातभायर वतात
3) ते गुंडे जातात.
आ) भारताचो राष्ट्रपती हॉ. एपीजे अब्दुल कलाम संदाच म्हणटा सपना पऴयात आनी ———–.
1) अंतराळांत वचपाचें सपन खरें करात
2) त्या प्रमाणें वावर करात
3) सपनां खरी करूंक वावरात
इ) सायमनाच्या भितरल्या मनान साद घालो तो म्हणल्यार ———————.
1) सायमनान तुजें खरें मीस ते अस्तुरेक जाय
2) सायमन आयज तुजें पयलें मीस
3) सायमन तुका आयज अनमननासतना मीस सांगपाक जाय
जाप 1(क)
अ) ते हातभायर वतात.
आ) सपनां खरी करूंक वावरात.
इ) सायमनान तुजें खरें मीस ते अस्तुरेक जाय
(ख) सकयल दिल्ली विधानां कंसांत दिल्ल्या पाठांतल्या बरोवप्यांच्यी आसात. तीं वळखून त्या पाठांच्या बरोवप्यांची नांवां बरयात :
(शिगमो, तूंच घरचो पूत, सैमीक अरिश्टां आनी आमी, बाबुमामालो पणस)
अ) हाका जल्माक येवन कितलीं वर्सां जाली ती सांग नजं.
आ) गोंयच्या लोकवेदांत भारत देशांतल्या सगळ्या संस्कृतायांचो आसपाव आसा.
जाप (ख)
अ) वामन रघुनाथ शणै वर्दे वालावलीकार
आ) अजित पैंगीणकार
(ग) सकयल दिल्लीं खंयचींय तीन विधानां कोणें कोणाक म्हणल्यांत तें बरयात :
अ) “शाण्या आमी हेरांचोय विचार करपाक जाय.”
आ) “हय, गांवचे सगळे लोक आयल्यात. दादी आसा तो सगळें पळयता.”
इ) “हय तर वादळ वाऱ्याक लागून जायत्यो आपत्ती येतात.”
ई) “भिवपाचें कारण ना. पूण तूं ही विडी सोड पळोवया.”
जाप (ग)
अ) रामनाथान राजनाक म्हळें
आ) प्रणितान आवयक म्हळें
इ) सरान सुरेखाक म्हळें
ई) दोतोर इश्टान बरोवप्याक म्हळें
2(क) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय चार प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ-धा उतरांनी बरयात :
अ) जाणटेल्याक दिसाउजवाडे घरा कित्याक पावूंक जाय आसलें?
आ) हॉलंडांतल्यान फिशिंग विलेजीस कश्यो आसात?
इ) शेतांत काम करपी मनशांचे खुशालकायेक केन्ना शिम मेर उरना?
ई) दो. फ्रांसिश्कु लुईश गोमीश फुरसती वेळाचो कसो उपेग करतालो?
उ) नवो सोमार खंयच्या सोमाराक म्हणटा?
जाप
अ) जाणटेपण जाल्यान घरचीं जाणटेल्याचो बेश्टीच हुस्को करतालीं देखून जाणटेल्याक दिसाउजवाडा घरा पावूंक जाय आसलें
आ) हॉलंडांतल्यान फिशिंग विलेजीस सोबीत आनी निवळ आसात.
इ) कश्ट करून वावराचें फळ मेळटालें आनी घरचीं उमेदीन खातालीं तेन्ना शेतांत काम करपी मनशांचे खुशालकायेक शीम मेर उरनासली.
ई) दो. फ्रांसिश्कु लुईश गोमीश फुरसतीच्या वेळार संवसारांतल्या व्हड बरयणारांची पुस्तकां वाचतालो.
उ) कार्तिक म्हयनो लागतकच जो पयलो सोमार येता त्या सोमाराक नवो सोमार म्हणटात.
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं 40-50 उतरांनी बरयात :
अ) बांयत बुचकळटल्या भुरग्याक वांचोनपाक सायमनान कशे तरेन यत्न केले?
आ) तरणाट्यांचे वागप पळोवन जाणटेल्याच्या मनांत कसले विचार आयले?
इ) आदले लोक घटमूट आसपा फाटलीं कारणां कितें आसली?
जाप (ख)
अ) पाश्चात्य देशांतल्या हॉलंड देशांत टुलीप फुलां खूब फुलतात. तांकां त्या फुलांचें सामकें. पिशें खंयचेंच चर्चींत देवाक फुलां ओंपाची रीत ना. बायलो केंसांनी फुलां माळिनात. युरोपभर हीं फुलां फुलतात. लोक घरां सुशोभीत करपाक फुलांचो वापर करतात टेबलाचेर, कुडींत कोनश्यांनी, ऑफिसांत फुलां दवरून आपलो आनंद आनी आपलें काळीज हे लोक फुलांतल्यान उकतें करतात. हॉस्पिटलांत आनी मसंडेत लेगीत हे लोक टुलीप फुलां दवरतात देखून त्यो भकास आनी भयाण दिसनात. हांगा फुलांचो बाजार भरता. फुलांची थंय पावणी लेगीत जाता. अशे तरेन पाश्चात्य लोकांचें फुलांचें पिशें दिसता.
आ) बरोवपी फादर फ्रेडीक, भूक लागतकच ताची मांय ताका जाय तें करून खा म्हूण सांगताली. एका दीसा तो कणंगां उकडून खातालो. तांबडें कणंग आवडीचें आशिल्ल्यान ताचेर पयलीं झोंपय मारतालो. दुसऱ्या दीसा तसलींच कणंगां उकडून तीं सोलून तातूंत गोड आनी चून घालून दुसरो जिनस करून खातालो. पयलीं त्याच कणंगांच्यो शिरवळ्यो काडून दवरिल्ल्यो आसत जाल्यार तेलांत भजतालो आनी रूचीन कुरकुरू करून खातालो. दुसऱ्या खंयच्याय दीसा चवळ्यो उकडून तातूंत सोय आनी गोड घीलून बरोच रगडटालो. अशे तरेन तो वेगवेगळे जिनस करून खातालो.
इ) पाद्री सायमन आपलें पयलें मीस सांगपाक, जॉनी वांगडा इगर्जें वटेन चलपाक सागलो. वता आसतना बांदाचे उजवे वटेन आशिल्ल्या एका वाड्यार, कांय लोक जमल्यांत तें पळोवन. एक बायल जमनीर पडून हड्डें बडोवन बोब मारताली. कितें तरी वायट घडलां म्हणपाचें पाद्री सायमनाक दिसलें. ती बायल कोणूय तरी आधाराक पावात म्हूण आड्डताली. उकते बांय भोंवतणीं लोक बघे कशे पळयताले पूण कोणूच आदाराक वचनासले हो देखाव पाद्री सायमनान पळयलो.
3 (क) सकयल ‘ब‘ गटांत कवितेचीं कडवीं दिल्ल्यांत आनी ‘भ‘ गटांत तांचो अर्थ दाखोवपी वाक्यां दिल्यांत. त्या त्या कडव्या मुखार अर्थ बरोवन वाक्यां जुळयात :
ब भ
अ) आडमेळ्यांचे वाग नाग मुखार मेळटले 1) बागनाग आडमेळीं हाडटले.
आ) वडा तुवें अनंत वर्सां झेल्ले 2) कितलेशे पावसाळे जाले तरी वड घट्ट उबो आसा
साबार पावसाळे 3) ध्येया कडेन वलना आडखळी येतल्यो.
4) वड खूब पावसाळे झेलता.
जाप 3(क)
ब भ
अ) आडमेळ्यांचे वाग नाग मुखार मेळटले 3) ध्येया कडेन वलना आडखळी येतल्यो.
आ) वडा तुवें अनंत वर्सां झेल्ले 2) कितलेशे पावसाळे जाले तरी वड घट्ट उबो आसा
साबार पावसाळे
(ख) सकयल दिल्ल्या कवितांच्या वळींतल्यान रित्यो सुवातो कंसांत दिल्ल्या फावो त्याच उतरांनी भरून वळी परत बरयात :
अ) हे व्हांवत्या न्हंयांनो तुमी तुमचेच वरी म्हज्या समेस्त पेल्यांक खळखळ ——– दियात. (आंगणांतल्या, नितळसाण, भाटांतल्या)
आ) अत्याचार करून संव्हार ———– घेतल्या देख. (बुध्दिमानान, विचारवंता, बुदवंता)
जाप (ख)
अ) हे व्हांवत्या न्हंयांनो तुमी तुमचेच वरी म्हज्या समेस्त पेल्यांक खळखळ नितळसाण दियात.
आ) अत्याचार करून संव्हार विचारवंता घेतल्या देख.
(ग) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ – धा उतरांनी बरयात :
अ) नक्षत्रांचीं चंवरां खंय झडटात?
आ) मांयेचो शिराप घेतल्यार कितें जावं येता?
इ) जिणेंत भरती सुकती येवप म्हणल्यार कितें?
जाप (ग)
अ) नक्षत्रांचीं चंवरां काळखा पोशांत झडटात.
आ) मांयेचो शिराप घेतल्यार जिवूत कोडसाणीन भरून तो पिसो जावं येता.
इ) जिणेंत भरती येवप म्हणल्यार सूख येवप आनी सुकती येवप म्हणल्यार दुख्ख येवप.
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय तीन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं 20-25 उतरांनी बरयात :
अ) तू चल रे फुडे हे कवितेंत यशाचें सपन पुराय करपाक कितें करपाक जाय?
आ) मांय आपल्या भुरग्यां खातीर कितें करता?
इ) भारतीय सगले आमी आत्मो आमचो एक अशे कवी कित्याक म्हणटा?
ई) चान्न्याचे राती फांत्यापारार कवी संवसार कशे तरेन जागोवंक सोदता?
जाप (घ)
अ) येसाचें सपन पुराय करतलो जाल्यार मनशान गोंदळून वचपाक जायना. मनांत भंय दवरिनासतना मेटान काम करपाक जाय. कोणेंय कितेंय म्हणलें जाल्यार ताची पर्वा करिनासतना शिटूकसाणीन पावल मुखार घालपाक जाय.
आ) भुरगीं ल्हान आसतना मांय भुरग्या पसत जायते त्रास काडटा. ती आपल्या भुरग्याक मांडयेर खेळयता. ताचे गाल पोशेवन ताची अपूरबाय करता. बरो ना तेन्ना रातीचो दीस करून जागोवन ताची जतनाय घेता. आपलें दूद दिवन तांका ल्हानाचो व्हड करता.
इ) भारतांत वेगवेगळे धर्म, जाती, काती हांचे लोक आसात तरी भारतांतलो लोक एका घराब्यावरी एकचारान रावतात. देशाचेर संकश्ट आयल्यार एकवटान तोंड दितात, देखून भारतीय सगले आमी, आत्मो आमचो एक अशें कवी म्हणटा.
ई) कवी मळबावरी विशाल नदरेन जिणेचीं सपनां पळोवपाक सोदता. हांयसाचे जोडये वरी खोशयेन जिवीताची रीत सांबाळीत, मनीसपणाचें गीत गायत फांत्यापारार संवसार जागोवपाक सोदता.
4(क) सकयल वाक्यांत आडी मारिल्ल्या उतरांच्या जाग्यार कंसांत दिल्लो फावो तो वाक्प्रचार घालून वाक्यां परत बरयात :
(खोस तोंडार उदेवप, आंगाक कापरो भरप, तोंडाक लाग)
अ) साईन धावेचे पऱिक्षेंत बरे गूण मेळयले म्हणून ताचे आवयक खूब खोशी दाली.
आ) सकाळीं सकाळींच ताराबाय उमाबाय कडेन झगडपाक लागली.
जाप 4(क)
अ) साईन धावेचे पऱिक्षेंत बरे गूण मेळयले म्हणून ताचे आवयच्या तोंडार खोस उदेली.
आ) सकाळीं सकाळींच ताराबाय उमाबायच्या तोंडाक लागली.
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं उरफाट्या अर्थाचीं उतरां बरयात :
अ) बरें आ) दुख्ख इ) धर्म ई) आर्शिवाद
जाप (ख)
अ) बरें – वायट आ) दुख्ख – सूख
इ) धर्म – अधर्म ई) आर्शिवाद – शिराप
(ग) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं विशेशणां करून बरयात :
अ) ल्हानविकाय आ) सात्वीकपण इ) मस्तेपण ई) पातक
जाप (ग)
अ) ल्हानविकाय – ल्हान आ) सात्वीकपण – सात्वीक
इ) मस्तेपण – मस्तें ई) पातक – पातकी
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं भावनामां बरयात :
अ) जागृत आ) मोगाळ इ) प्रतिभावंत ई) नीट
जाप (घ)
अ) जागृत – जागृताय आ) मोगाळ – मोग
इ) प्रतिभावंत – प्रतिभा ई) नीट – निटाय
5(क) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय स वाक्यांनी कंसांत दिल्ले सुचोवणे प्रमाणें बदल करून बरयात :
अ) ज्ञानेशान देवाक फूल ओपलें. (आडी मारिल्ल्या उतरांची जात बरयात)
आ) “वा! खितलें सुंदर तर हें फूल!” (वाक्य शुध्द करून बरयात)
इ) दोगूय भयणी सदांच उलयत शाळेंत वताल्यो. (लिंग बदलून बरयात)
ई) चवथ ऑगस्टांत जाता. (वाक्य भविश्यकाळांत बरयात)
उ) काम करतां करतां शिकप म्हणल्यार सोंपें काम न्हय. (वाक्य अर्थ बदलिनासलना हयकारी करात)
ऊ) बागेंत धवीं फुलां फुलिल्लीं. (वचन बदलून बरयात)
ए) ते धांवत आवय सरीं भुरगे गेले. (उतरांची फावो तशी मांडणी करून वाक्य परत बरयात)
जाप 5(क)
अ) फूल-नाम ओंपलें-क्रियापद
आ) वा! कितलें सुंदर हें फूल.
इ) दोगूय भाव सदांच उलयत शाळेंत वताले.
ई) चवथ ऑगस्टांत जातली.
उ) काम करतां करतां शिकप म्हणल्यार कठीण काम.
ऊ) बागेंत धवें फूल फुलिल्लें
ए) तें भुरगें धांवत आवय सरीं गेलें.
(ख) सकयल दिल्लीं खंयचींय दोन अव्ययां वापरून प्रत्येकीं एक-एक वाक्य बरयात :
अ) कित्याक तर आ) मुखार इ) आब्बा!
जाप (ख)
अ) रिमाक शाळेंत येवपाक सदांच वेळ जाता कित्याक तर ताची आवय बरी ना.
आ) घरा मुखार रस्तो आसा.
इ) आब्बा! आतां, तूं म्हाका शाणपणां शिकयता?
6 (क) सकयल दिल्लो संवाद बाबूमाम आनी पणस हांचे मदीं आसा, तो पुराय करून बरयात :
पणस : “आगा बाबूमाम, तूं मनीस व्हय गा?”
बाबूमाम : —————————-.
पणस : “कित्याक म्हणटा?” नाजाल्यार ——————–
बाबूमाम : “कसो वागतां हांव?”
पणस : —————–
बाबूमाम : “तातूंत पातक कसलें?”
पणस : अहिंसेच्यो पोक्यो ————————-
बाबूमाम : “देवाक निवेदाक घरो जाय म्हूण हांव मारता तांकां.”
जाप 6(क)
पणस : “आगा बाबूमाम, तूं मनीस व्हय गा?”
बाबूमाम : अशे कित्याक म्हणटा तूं?
पणस : “कित्याक म्हणटा?” नाजाल्यार तूं असो वागचो नाशिल्लो.
बाबूमाम : “कसो वागतां हांव?”
पणस : म्हजीं पणसुलां खावन तूम पातक करिना?
बाबूमाम : “तातूंत पातक कसलें?”
पणस : अहिंसेच्यो पोक्यो बडायो मारता आनी म्हज्या भुरग्यांची हत्या करता तूं.
बाबूमाम : “देवाक निवेदाक घरो जाय म्हूण हांव मारता तांकां.”
(ख) आतांचे म्हारगायेचेर सीता आनी गीता हांचे मदीं जाल्लो सवांद तुमच्या उतरांनी 7 ते 8 वळींनी बरयात.
सीता : गीता, बाजार करपाक आयलां?
गीता : हय आयताराक बाजार करपाची म्हजी पाळी. नुस्तें आसा मगो?
सीता : आसा खूब. पूण दर मळबाक तेंकल्या. शंबर रुपयांक चार बांगडे.
गीता : पंचवीस रुपयांक एक तर. इतलें म्हारग?
सीता : नुस्तें हाडलें म्हणून जाता? हुमणाक नाल्ल नाका?
गीता : नाल्लाचो मोल वीस रुपया. हे म्हारगायेंत जगप कठींण जालां गो बायें.
सीता : भाजयो तरी सवाय आसात? वीस रुपयांनी एक चुडी. शिजतकच चिमटीभर भाजी.
गीता : तांदूळ, गॅस, कांदे, बटाटे सगळेंच म्हारंग जालां. मोदी सरकाराचे अच्छे दिन केन्ना येतले कोणाक खबर.
सीता : सरकाराक दोश दिवंक नाका. लोकवस्ती वाडिल्ल्यान खावपी तोंडां वाडल्यांत. गोंयकारांक कश्ट करपाक नाका.
गीता : खरेंच सीता. म्हारगायेचेर उपाय काडपाक आमकां खूब चिंतन मनन करून उपाय काडचो पडटलो.
7 (क) सकयल दिल्लो उतारो वाचून दिल्ल्या प्रस्नांच्यो जापो बरयात :
बदलत्या काळांत धर्मीक उत्सवांचें रुप बदलपाचे यत्न चलतात. आनी ते भोव बऱ्याचे आसात. दर एका धर्माचे लोक एकमेकांचे उत्सव मनयतात. हांतूतल्यान धर्मीक एकचार घडूंक पावता.
उत्सव म्हणल्यार फकत खोशयेचो. मौजमजा करपाचो. खावपा जेवपाचो दीस न्हय. समाजाक शिकोवपाक, एकजीव करपाक, उत्सवांची मोटी गरज आसा. एकमेकांचे उत्सव पळोवप, तांचे फाटलो हेतू, इतिहास, तांचें म्हत्व समजून घेवप, आनी ते मनोवपांत मना पासून वाटेंकार जावप हांतूतल्यान बरो, सूज्ञ समाज घडूंक पावतलो. हेरां विशींचे गैरसमज, वायट विचार, कुच्छित्रीपणां ना जावंक पावतलीं.
प्रस्न
अ) बदलत्या काळांत कितें बदलपाचे यत्न चलतात?
आ) उत्सव मननपाची कित्याक गरज आसा?
इ) उत्सव मनयतना खंयच्यो गजाली ना जातल्यो?
ई) रात ह्या उतराक उरफाट्या अर्थाचें खंयचें उतर वापरलां?
उ) उताऱ्याक फावो सारको माथाऴो दियात?
जाप 7(क)
अ) बदलत्या काळांत धर्मीक उत्सवांचें रूप बदलपाचे यत्न चलतात.
आ) समाजाक शिकोवपाक, एकजीव करपाक आऩी सूज्ञ समाज घडोवपाक उत्सव मनोवपाची गरज आसा.
इ) उत्सव मनयताना हेरां विशीं गैरसमज, वायट विचार, कुच्छित्रीपणां ह्यो गजाली ना जातल्यो.
ई) रात ह्या उतराक उरफाट्या अर्थाचें दीस हें उतर वापरलां.
उ) उत्सवांची गरज.
(ख) सकयल दिल्लो उतारो वाचून कोंकणींत अणकार करून बरयात :
Environmental pollution has became a well known problem. Increasing pollution has its ill effects on the health of the people.
जाप (ख)
सरभोंवतणचें प्रदुशण सगल्यांक खबर आशिल्ली समस्या जाल्या. वाडट्या प्रदुशणाचे वायट परिणाम मनशाचे भलायकेचेर जातात.
(ग) सकयल दिल्ल्या मुद्दांच्या आधारान योग्य माथाळो दिवन सुमार 100 उतरांनी काणी बरयात :
सांजेचो वेळ ——- रस्त्याचेर उपाट गर्दी आसप ——– गाडयेंतल्यान वचपी गिरेस्त मनशाचें पाकीट पडप ——- एका गरीब भुरग्याक मेळप ——- दुसऱ्या दिसा भुरग्यान शाळेच्या हेडमास्तराक ही गजाल सांगप —— खबरेपत्राचेर जायरत दिवप ——– खबर वाचून गिरेस्त मनशान शाळेंत वचप ——— प्रामाणीकरणाक लागून खुशालभरीत जावप ——– भुरग्याक फुडलें शिकप करचे खातीर आदार दिवप ——- ताका मागीर मॅनेजराची नोकरी दिवप ———- देख.
जाप (ग)
इमानदारीचें फळ
सकाळचो वेळ आसलो. म्हापशें शाराच्या रस्त्याचेर ही गर्दी. रस्त्यांच्या कडांक शाळेंत तशेंच म्हाविद्दालयांत वचपी भुरगीं, कामगार, कारकून, बायलो हांची रांक लागिल्ली. मार्गाचेर गाडयांची खूब गर्दी. जण एकलो हॉर्न वाजयत मुखार वचपाक पळयतालो. रस्त्या कुशीक एक गाडी उबी आशिल्ली. सुटाबुटांतल्या एका भारदस्त मनशान ते गाडयेचें दार उगडलें आनी सिटार बसलो. बेगीबेगीन गाडी सुरू केली आनी गेलो. राजेश चलत शाळेंत वतालो. तो मनीस गाडयेंत बसता आसतना ताच्या बोल्सांतल्यान पयश्यांचें पाकीट सकयल पडटा आसलना ताणे पळयलें. सामको गरीब आशिल्यान पयश्यांचे पाकीट पळोवन ताका खोशी जाली. ताणें ते पाकीट उखल्लें आनी खीणभर तो कितें तरी चिंतपाक लागलो. ताणें तें आपल्या बोटव्यांत घालें आनी सरळ शाळेंत गेलो. शाळेंत वचून ताणें ती खबर शाळेच्या मुख्याध्यापकाक सांगली. मुख्याध्यापकान कदेला वयल्यान उठून ताका आपले वेंगेंत घेतलो आनी म्हणलें. राजेश, म्हाका खरेंच तुज्या वागण्याचो अभिमान दिसता. तूं गरीब आसून लेगीत दुसऱ्यांचे पयशे दवरले नात. तूं जिणेंत खूब परजळटलो. आमी ही खबर सुनापरान्त दिसाऴ्याचेर घालुया. ती बातमी वाचून जाचें पाकीट आसा तो वळख दाखोवन घेवन वतलो.
दुसऱ्या दीसा दिसाळ्याचेर बातमी आयली. बातमी वाचून एक गिरेस्त शाळेंत आयलो. ताणें आपल्या पाकिटाची वळख दाखयली. मुख्याध्यापकान राजेशाचे गरीबी विशीं आनी ताचे इमानदारी विशीं ताका सांगलें. राजेशाक ताणें आपयले आनी सांगले. राजेश हांव तुजो खूब उपकारी आसां. पयश्यां परस पाकिटांत आशिल्ली कागदां लाख मोलाचीं आसात. आयच्यान तुज्या शिक्षणाचो सगलो खर्च हांव करतलों. हेंच तुजे इमानदारीचें इनाम. आतां खूब शीक. म्हजेच कंपनींत हांव तुका मॅनेजराची नोकरी दितलों. हें तुका म्हजें वचन.
देख. प्रामाणीकपणाचें फळ सदांच गोड आसता.
8 (क)
तूं मीत/मीता कामत रावता फ्लॅट क्र.3 साई निवास बड्डें मडगांव गोंय ह्या नाम्यार. हांगा साकून तुजे भयणीक वेळाचें म्हत्व पटोवन दिता. अशी चीट बरय.
वा
तूं विनीत विनीता नाईक क्षितीज निवास, नवें वाडें वास्को, गोंय हांगा साकून तुमच्या वाठारांत जऴारांचो खूब त्रास जाल्ल्यान फावो तो उपाय घेवपाची विनंती करपी चीट वास्को नगरपालिकेच्या अध्यक्षांक बरय.
जाप 8(क)
मीता कामत
फ्लॅट नं 3 साई निवास
बडडें
मडगांव गोंय
15 एप्रिल 2015
प्रीय गीता
कालूच मम्मीची चीट आयिल्ली. तुजी परिक्षा लागीं पावल्या आनी तूं हांगाथंय भोंवून, टिवी पळोवन वेळ वगडायता. म्हणून हुसकेताली. तुजो अभ्यास उणो, कार्यावळी चड जाल्यात म्हणून ती हुसको करताली. ती म्हजे कडेन तुजी कागाळ करता अशएं म्हणूं नाका. खरेंच, तिका तुजो हुसको जाला.
बाय गीता गेल्लो वेळ परत येना. आयचो अभ्यास तुवें फाल्यांचेर घालो जाल्यार तुज्या पदरांत फक्त निराशा पडटाली. वेंताक चुकतै तो वांवाक चुकता, वांवाक चुकता तो गांवाक चुकता ही ओपार तुवें आयकल्याच आसतली.
जेम्स वॉट, एडिसन, महात्मा गांधी, पं. नेहरू हांणी वेळाचें बंधन पाळ्ळें. देखून ते संवसारांत नामनेक पावले.
वेळ हो इश्ट कसो. तुमी जर ताक आपणायलो ना जाल्यार तो परत वता. बाय आजुनूय वेळ वचूंक ना. मेळटा त्या वेळाचो तूं योग्य तरेन उपेग करून घे. वेळापत्रक करून नियमीत अभ्यास कर, जाल्यारूच तूं जिणेंत येशस्वी जातलें. आतांच्यान अभ्यासाक सुरवात कर.
मम्मी पप्पाक म्हजो नमस्कार सांग. परिक्षा जातकच तुजे पेपर कशे गेले तें मुजरत बरय.
तुजोच दादा
मीत
वा
विनिता नायक
क्षितीज निवाय नवें वाडें
वास्को
15 एप्रील 2015
भोवमानेस्त नगराध्यक्ष
नगरपालिका
वास्को
विशय : वाडट्या जळारांचेर उपाय घेवपा खातीर
नमस्कार
हांव वास्को शारांत रावपी नागरीक. आमच्या वाठारांत जळारांचो खूब प्रसार जाल्ल्यान लोकांक त्रास जातात ताचेर आळाबंद हाडपा खातीर, आमच्या लोकांचे वतीन ही चीट बरयतां.
आमच्या शारांत उद्देगीरकरणा खातीर लोकवस्ती वाडल्या ते खातीर लोकांक रावपाक हांगा व्हडल्यो व्हडल्यो इमारती बांदतात. इमारती खातीर लागपी उदक बिल्डर टांकयांनी आनी क्युरिंगा खातीर तेर्रासाचेर सांठोवन दवरतात. उदक एकाच जाग्यार उरिल्ल्यान ह्या नितळ उदकांत जळारां जातात. हीं जळारां लोकांक चाबून मलेरियाची लागण जाल्या. तांची भलायकी हुसको करपा सारकी आशिल्ल्यान तांका हॉस्पिटलांत रावचें पडलां.
हांगा कामगार रावतात. तांणी वापरिल्लें न्हाणीघरांतलें उदक हांगाथंय सांठून उरता. ह्या हळशीक उदकांत जळारांची वाड जाता.
सगल्या शारांत मलेरियाची धाम पातळचे पयलीं तुमी ह्या बिल्डरांक नेम पाळपाची शिटकावणी दियात म्हणजे लोकांची भलायकी सुदारपाक तुमचो आधार जातलो.
आमची ही अडचण लक्षांत घेवन तुमी रोखडीच कारवाय करतले अशी आस्त दवरतां.
बरें मागून
तुमची विस्वासू
निशाणी
(विनिता नाईक)
(ख) सकयल दिल्या खंयच्याच एका विशयाचेर सुमार 150 उतरांनी निबंद बरयात :
अ) वेसन समाजाचो दुस्मान
आ) फोंडकुलां पडिल्ल्या रस्त्याची आपजीण
इ) दर्यावेळेर एक सांज
ई) आयच्या काळांत शिक्षणाचें म्हत्व
जाप (ख)
फोंडकुला पडिल्ल्या रस्त्याची आपजीण
आरे आरे कितें सांवार आयिल्ले वरी मोटारसायकल चलयता? पडटलो मरे. पळय, सांगता थंस आसां, पडलो मरे सकयल. कितें? म्हजे खातीर तूं म्हाका जबाबदार धरूं नाका. रस्त्यार व्हडले व्हडले फोंड पडल्यात ते तुका दिसनात? ह्या रस्त्याचें उकतावण जालें तेन्ना म्हजें पयलींच सोबीत रूप पळोवन तुजो बापूय हड्डें मुखार काडून ताळयो मारतालो आनी म्हाका येवकार दितालो. आज लेगीत म्हाका त्या दिसाची याद आसा. आयकतलो म्हजी काणी? आयक.
तसो ह्या गांवांत रस्तो नाशिल्लोच. आशिल्ली ती पांयवाट. गांवांत हळू हळू सुधारणा जाली. लोकां कडेन पयसो खुळखुळपाक लागलो गांवांत गाड्यो, मोटारसायकली आयल्यो. आतां गांवांत रस्तो जावचो अशें लोकांक दिसपाक लागलें. सरपंचाच्या दुरदर्शीपणा खातीर म्हजो जल्म जालो. गांवांत रस्तो जाता म्हणून लोकांचेर खोशयेचो हुंवार आयलो. हांव कितें पयलीं धोंगांपोंगांचो नाशिल्लों. म्हजें देखणें रूप पळोवन लोक म्हजे वयली नदर काडिनासले हें मात खरें. हें रूप मेळटा म्हणसर म्हाका व्हडल्या दिव्यांतल्यान वचचें पडलें. जमीन खणली. तिचेर फातर मांडले. खडी घाली. म्हाका धोडावन धोडावन एके पातळेचेर हाडलें. आंग दुखतालें पूण ओगी रावलों. सळसुळीत करपा खातीर म्हजे वयल्यान जड जड रोलर चलोवपाक लागले. कितल्यो म्हणून यातना! सोंसता तो भाग्यवंत म्हणून ओगी रावलों. इतल्यो मरण यातना सोंसून, निमाणें म्हाका सोबीत रूप मेळ्ळें. आसूं. हांव कृष्णा भशेन काळो कुळकुळीत. पूण म्हज्या आंगांत तेज आसलें देखून सगले लोक म्हाका तुकूतुकू करून पळयताले.
म्हजें हें नवें रूप पळोवन आख्खो गांव खोशी जालो. म्हाकाय बी म्हजें सोबीत रूप पळोवन भितरल्या भितर खातकुल्यो जावपाक लागल्यो. सरपंचान नाल्ल फोडून फीत कापलें. तुमी सगल्या भुरग्यांनी ह्या नव्या रस्त्या वयल्यान पयलेच फावटीं सायकली चलयल्यो हें विसरलो तूं तुजो बापूय तेन्ना थंय आशिल्लो. म्हाका हें रूप दिवपाक, दीसरात वावूरपी कामगार दोळ्यांत खोशी हाडून हो देखाव पळयताले. ताळयांच्या कडकडांत सगल्यांनी म्हाका येवकार दिलो.
म्हजे वयल्यान वेगवेगळ्या आकारांच्यो, रंगांच्यो गाडयो, मोटारसायकली, सायकली धांवपाक लागल्यो. तांकां पळयत पळयत म्हजो वेळूय बरो पासार जातालो. दिसाचो म्हाका मात लेगीत दोळो लावपाक मेळनासलो. रातचो हांव मातसो सुशेग घेतालों. रस्त्याचे नेम मोडून जेन्ना कांय मारताली. म्हालान भरिल्ले जड जड ट्रक जेन्ना म्हजे वयल्यान वताले तेन्ना म्हाका मातशें कलकलतालें.
हळू हळू गाड्यांचें प्रमाण वाडपाक लागलें. सगलेच दीस सारके नासतात. वर्सां वतात तशी म्हजी वजन घेवपाची तांक उणी जायत गेली. म्हज्या आंगाक घाय जावपाक लागले. तुमकां ताचें कांयच पडूंक नाशिल्लें. काम जालें वैज मेलो म्हणटात तेंच खरें. म्हज्यो कांती वचपाक लागल्यो. व्हडले व्हडले घाय जावन म्हजें मास लेगीत दिसपाक लागलें.
तुमकां मातशें कितेंय जाल्यार तुमी रोखडेच दोतोरागेर वतात. वखद हाडटात, मलम लायतात. म्हजे खातीर तुमी कितें केलां? सरपंचाक जाल्यार म्हजें पडूंकूच ना. हांव दुखीन वळवळटां ताचें तुमकां कांयच ना. वयल्यान म्हाकाच दोश? इतलो तेप तुमची रातदीस सेवा केली ताचें हेंच मरे फळ! सामके पडमूर मरे तुमी.
तुमकां घाय जावपाक जायनात, तुमचीं हाडां मोडपाक जायनात, तुमचीं हाडांमोजपाक जायनात जाल्यार दोतोराक हाडून तुमकां म्हाका सारको करचोच पडटलो. तुमचे मुख्यमंत्री बरे मनीस म्हणून आयकलां. सगल्या गांवांत ते सुधारणा करतात. तांकां सांग मरे म्हजी खबर. ते जरूर म्हाका म्हजें रूप परतें दितले. हांव त्या भांगराळ्या दिसाची वाट पळयतां. ऊठ, ऊठ आतां दोतोरागेर वच आनी पयलीं तुजी मलमपट्टी करून घे.
वेसन – समाजाचो दुस्मान
वेसन म्हणल्यार वायट संवय. आमच्या समाजांत वेसन आशिल्ले खूब लोक आमी पळयचाच. कांय जाणांक सोऱ्याचें वेसन आसता जाल्यार कांय जाणांक सिगरेट विडी ओडपाचें. कांय लोक तंबाकू खातात. उदकांत रावून जशी काश्टी सुकी दवरपाक जमना तशें घुवळीं वखदांच्या वेंटाळ्यांत सांपडिल्ल्या मनशाक कशेंच भायर सरपाक जमना.
मनीस वेसनाच्या आहारीं पडपाक खूबशीं कारणां आसतात. हीं वेसनां चडशी तरणे पिरायेर सुरू जातात. सुरवातीक तो अणभव घेवपाक, वा आपलो इश्ट करता म्हूण आपणूंय करून पळोवचें ह्या उद्देशान सुरू करता. पूण मागीर तें वेसन ताचेर हक्क गाजोवपाक लागता. तो वेसनाच्या हातांतली कठपुतली जावन पडटा. केन्ना केन्ना मानसीक वा शिक्षणीक तणावा खातीर हे तरणाटे वेसनाच्या भकीक पडटात.
आज सयुक्त कुटूंब पद्दती आशिल्ल्यान घरांत आवय बापूय आनी एक वा दोग भुरगीं नोकरेच्या निमतान पालक घरा भायर भुरगें घरांत एकलेंच वेळ कसो करतलें? म्हूण घरा भायर सरून खंयच्याय भुरग्या कडेन इश्टागत करता. बरो इश्ट वेंचून काडपाची समजणी नाशिल्ल्यान चंगळवादाच्या वेंटाळ्यांत सांपडटात. भुरग्यांचेर संस्कार करपी घरांत जाणटां मनशां नात आनी आवयबापायक भुरग्या बाराबर उलोवपाक लेगीत वेळ मेळना. अशीं हीं भुरगीं वेसनांत केन्ना घुसपून वतात तांचें तांकांच कळना. अती लाड केल्ल्यानूच भुरगें हाताभायर वता.
मनीस ह्या वायट वे,नाच्या चक्रव्युहांत एकदां घुसपलो की ताका थंयच्यान भायर सरपाकूच जायना.
ताच्या प्रत्येक इंद्रियाचेर हें वेसन आपलो अधिकार गाजयता. तो आपलें अस्तित्वूच शेणोवन बसता. आपूण कोण? कितें करता हांचे ताका भान उरना. लज, स्वभिमान, स्वत्व तो वगडावन बसता. अशे व्यक्तीगत जीण काबार करतात. तेच बाराबार आपल्या घराब्याक तशेंच समाजाक हानिकारक थारतात. वेसना खातीर ताच्या मेंदूचेर वायट परिणाम जाता. ते खातीर वायट बऱ्याची तांकां जाण उरना. विचार करपाची शक्ती मेल्ल्.न साद्दा गजालीक ते हिंसक मोडण दितात. चोरी करप, रस्त्याचे नेम मोडून भर वेगान गाडयो चलोवन दुसऱ्यांचो जीव घेवप अश्यो घटना चडश्यो वेसनी व्यक्ती कडल्यानूच घडटा. सोरो पियेवन बस चलोवपी ड्रायव्हर कितल्याश्याच लोकांचो जीव घेवपाक कारण जात. अती वेसन केल्ल्यान ताची भलायकी इबाडटा. तो मरणयातना भोगता. तेच बाराबार आपल्या घराब्याकूय नरकांत ओडटा. वेसनी लोकांचो समाजाक कांय उपेग जाय नाच, वयल्यान अन्नाक काळ आनू धरतरेक भार अशी तांची गत जात. अशा व्यक्तीचो शेजाऱ्या पाजाऱ्यांक लेगीत त्रास जात. आपले फाजील लाड पूर्ण जासनात जाल्यार लोकांचो तशेंच आवयबापायचो जीव लेगीत घेवपाक ते फाटींफुडें पळयनात. आयची युवा पिळगी ही आमच्या भारताचो कणो. ही युवाशक्ती वेसनाच्या वेंटाळ्यांत सांपडल्यार आमच्या समाजाचो कणो अश्कत जातलो. अशेंच चलत रावलें जाल्यार भारताचे महासत्ताक जावपाचें सपन अपूर्ण उरतलें. ह्या वेसनाक आळाबंद हाडपा खातीर वेसनाचे वायट परिणाम, जनजागृती वरवीं युवा पिळगेक पटोवन दिवचे पडटले. भुरग्याच्या पालकांनी आपल्या भुरग्यांचेर बऱ्या मुल्यांचे संस्कार करचे पडटले. तांकां वाचनाचो वा हेर कलेचो छंद आपणावचो पडटलो. वेसनाचे दुश्परिणाम दाखोवपा खातीर चित्रांचीं प्रदर्शनां घडोवन ह्या वेसनांतल्यान मुक्ती कशी मेळटली हाचेर उपाय सांगचे पडटले. आमची युवा पिळगी सशक्त आसल्यार आमचो देश सश्कत आसतलो. देखून ह्या वेसना पसून आमी चार हात पयस रावूया.