KONKANI
Goa Board Paper March 2016
1(क) सकयल दिल्ल्या पर्यायांतल्यान फावो तो पर्याय विधानामुखार जोडून वाक्य पुराय करून बरयात.
अ) बाबचीं लक्षणां बरी दिसनात म्हणून ———————–.
1) प्रणिता प्रतापाक सोदूंक भायर सरलें
2) प्रणिता आवयक सोदूंक भायर सरलें
3) प्रणिता दादीक सोदूंक भायर सरलें
आ) आपल्या सपनांक आकार दितली जाल्यार ————————–
1) आपणें अवकाशांत वचूंक जाय अशें कल्पनान चिंतलें.
2) आपणें अमेरिकेच्या विद्दापिठांत प्रवेश घेवंक जाय अशें कल्पनान चिंतलें.
3) आपणें भारतांत रावंक जाय अशें कल्पनान चिंतलें
इ) सांगाताचे लगाडेक लागून मजा म्हणून विडी सिगरेट ओडटात आनी ———————-
1) मागीर सोडीन दिसल्यार लेगीत तीं सोडप सोंपेपणीं शक्य आसता
2) मागीर सोडीन दिसल्यार लेगीत तीं सोडप सोंपेपणीं शक्य नासतात.
3) मागीर सोडीन दिसल्यार लेगीत तीं सोडप सोंपेपणान सुट्टात
1(क)
अ) प्रणिता प्रतापाक सोदूंक भायर सरलें.
आ) आपणें अमेरिकेच्या विद्दापिठांत प्रवेश घेवंक जाय अशें कल्पनान चिंतलें.
इ) मागीर सोडीन दिसल्यार लेगीत तीं सोडप सोंपेपणीं शक्य नासतात.
(ख) सकयल दिल्ली विधानां कंसांत दिल्ल्या पाठांतल्या बरोवप्यांच्यी आसात. तीं वळखून त्या पाठांच्या बरोवप्यांची नांवां बरयात :
(फेलिस्यु कार्दोज, अजित पैंगीणकार, फा. फ्रेडी जे दा कोश्ता)
अ) वावराचें मोल आमी साप विसरल्यात व्हय?
आ) खूब खासदारांनी ह्या तरणाट्या गोंयकाराक शाबासकी दिली.
(ख)
अ) फा. फ्रेडी जे दा कॉश्त
आ) फेलिस्यु कार्दोज
(ग) सकयल दिल्लीं खंयचींय तीन विधानां कोणें कोणाक म्हणल्यांत तें बरयात :
अ) “सायबा म्हज्या! वाट चुकलो तूं!”
आ) “ना, अजिबात ना. हांव तर ह्याच खिणाची वाट पळयतां.”
इ) “हाव मच? मालूक खंयचे कडले!”
ई) “तूं पाद्री जा आनी तुजें जिवीत लोकांचे सेवेक ओंप.”
(ग)
अ) गोरवां राखण्यान जाणटेल्याक म्हळें.
आ) कल्पना चावलान नासांतल्या एका भारतीय अधिकाऱ्याक म्हळएं
इ) सत्यवतीन हेलनाक म्हळें
ई) सायमनाच्या बापायन सायमनाक म्हळें.
2(क) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय चार प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ-धा उतरांनी बरयात :
अ) आदल्या काळार शेतांनी कसलें सारें वापरताले?
आ) पाटयो आसून लेगीत रस्ते खंय वतात तें कित्याक वळखूंक येना?
इ) कार्नावालाचे सर्तींत कोण वांटो घेवपाचीं आसलीं?
ई) केशवान सपनांत कितें पळयलें?
उ) शिगम्याची सुरवात कित्यान जाता अशें बरोवपी म्हणटा?
2(क)
अ) आदल्या काळार शेतांनी लोक गोरवांचें शेण, दुकरांच्या आनी कोंबयांच्या सैमीक विधींतल्यान मेळपी सारें वापरताले.
आ) बेकार तवनासांनी मेळत तेवटेन पाटयो घुंवडावन दवरल्यात म्हणून रस्ते खंय वतात तें वळखूंक येना.
इ) कार्नावालाचे सर्तींत राजन आनी हेलन वांटो घेवपाचीं आसलीं.
ई) केशवान सपनांत एक अस्पश्ट आकृताय ताचे मुखार हात हालयत पयशे मागता अशें पळयलें.
उ) शिगम्याची सुरवात नमनांतल्या पयलें नमन गजानना ह्या कवनान जात.
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं 40-50 उतरांनी बरयात :
अ) बाबूमामा कसलो वेपार करतालो?
आ) सोनिसान रेल्वे अपघात कशे रितीन टाळ्ळो?
इ) बरोवप्यान हॉलंडाक ‘हांसतें हॉलंड’ अशें कित्याक म्हणलां?
(ख)
अ) मुरगांवां आगगाडी जावचे पयलीं दिवचले बाबू मामचो उद्दोग मोटो तरतरताले. तो घांट मांगरा वयल्यान बैलांच्या लमाणांनी घुमटी, गोडाच्यो धेंपी, चिरमुल्यो आनी घांटवळ जिनस हाडटालो आनी ताचे बदला सुपारी, नाल्ल, खोबरें, सोलां, काजी आनी आंबे घांटार धाडटालो.ह्या उद्देगांत ताका नफो जातालो. तो नफो देवाचे दयेन जालो अशें समजून तो ताच्या नांवान जायते खेपे पनवार पंचखाज वांट्टालो आनी धा जाणांची तोंडा गोड करतालो.
आ) सोनिया आपले इश्टीणी बाराबर शेतांत खेळपाक गेल्ले राम राय सुटयो हो खेळ खेळटना उटंगारांच्या पावसाक लागून दोंगराचें पेसण घो करून रेल्वे रुळाचेर देंवलें. भुरग्यांनी आकांतान हुयेली मारल्यो. थोड्याच वेळान रेल्वेची गाडी येवपाची आसली. धांवत घरा वचून तें लोकांक घेवन आयलें.. तांबडो बावटो दाखयल्यार गाडी थांबता हें सरान सांगिल्ल्याची ताका याद जाली. सोनियान भेंडाक बांदिल्ली तांबडी ओडणी काडून तें गाडी येवपाचे वाटेन धांवत सुटलें. गाडयेचो आवाज येतकच ताणें आपल्या हातांतली तांबडी ओडणी दाखयली. गार्डान तें पळोवन गाडी थांबयली. गाडी थांबोवन सोनियाक कितल्याश्याच लोकांचो जीव वांचयलो आनी देशाची कोट्यांनी रुपयांची जातली नाशाडी थांबयली.
इ) बरोवपी दत्ता नायक हॉलंडाची सोबीतकाय पळोवन भारावलो. ताच्या मता प्रमाणें हॉलंड हो हांसतो देश. हॉलंड देश रडकुरो न्हय. सदांकाळ स्मीतवदन करपी. हांसते मुखामळ आशिल्लो असो दो देश. हॉलंड हो उदकाळ देश. हांगा सगळे कडेन उदकाची रांगोळी घाल्ली दिश्टी पडटा. हरोवपी ते रांगोळेक हॉलंडाचीं दुकां अशें म्हणिना. ताका तीं दुकां हॉलंडाचे हास्याश्रू कशे दिसतात. ते आनंदाश्रू कशें दिसतात.
3 (क) सकयल ‘ब‘ गटांत कवितेचीं कडवीं दिल्ल्यांत आनी ‘भ‘ गटांत तांचो अर्थ दाखोवपी वाक्यां दिल्यांत. त्या त्या कडव्या मुखार अर्थ बरोवन वाक्यां जुळयात :
ब भ
अ) भल्लो शिडां वाव रे लागीं तुजो गांव 1) भारतांत वेगवेगळे धर्म आनी वेगवेगळ्यो भासो
आ) तरातरांची धर्मनिश्ठा तरातरांच्यो भासो आसात.
2) तारयो गांवांत पावपाक शिडांनी वारें भरता
3) भारतांत वेगवेगळे धर्म आसल्यारूय एकूच भास आसा.
4) शिडांत वारें भरल्यार तारयो रोखडोच तडीर पावता.
3(क)
ब भ
अ) भल्लो शिडां वाव रे लागीं तुजो गांव 4) शिडांत वारें भरल्यार तारयो रोखडोच तडीर पावता.
आ) तरातरांची धर्मनिश्ठा तरातरांच्यो भासो 1) भारतांत वेगवेगळे धर्म आनी वेगवेगळ्यो भासो
आसात.
(ख) सकयल दिल्ल्या कवितांच्या वळींतल्यान रित्यो सुवातो कंसांत दिल्ल्या फावो त्याच उतरांनी भरून वळी परत बरयात :
अ) उतरां ———- शिपया पिकाळ शेतांत. (मोगाचीं, खोशयेचीं, उर्बेचीं)
आ) आमोरेचेर ———- मोगरेक फुलता कळो. (भाटांतल्या, आंगणांतल्या, पोरसांतल्या)
(ख)
अ) उतरां मोगाचीं शिपया पिकाळ शेतांत.
आ) आमोरेचेर आंगणांतले मोगरेक फुलता कळो.
(ग) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं आठ – धा उतरांनी बरयात :
अ) तारयाची मठी खंय आसा?
आ) आमी जैत कशें जोडलां?
इ) पिके वयल्या खर वतांत कोण काडयो वेंचता?
(ग)
अ) तारयाची मठी आलतडी आसा.
आ) आत्मबळाची शक्त घेवन आमी जैल जोडलां.
इ) पिके वयल्या खर वतांत पारव्यांचें भिरें काडयो वेंचता.
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय तीन प्रस्नांच्यो जापो दरेकीं 20-25 उतरांनी बरयात :
अ) रवी अग्नी लागीं कसली मागणी करता?
आ) मनशान आपलें ध्येय कशें पूर्ण करचें अशें कवयित्री म्हणटां?
इ) भुरग्यान आपलें मांय खातीर कितें कश्ट काडूंक जाय?
ई) कवीन वडाक ‘सासणाचो काळ वड’ अशें कित्याक म्हणलां?
(घ)
अ) अग्नी कडेन जिणेंत आशिल्लें वायट, लासून पवित्र करपाची तांक आसा. हीं शक्ती सगल्या मनशांक दिवची आनी तांकां वायटपणाच्या उज्यांतल्यान पवित्र करचे ही अग्नी लागीं मागणी करता.
आ) ध्येय पूर्ण करतलो जाल्यार मनशान गोंधळून वचपाक जायना. मनांत भंय दवरिनासलना नेटान काम करपाक जाय शिटूकसाणीन विचार करून मुखार पावल घालचें.
इ) मांयन कश्ट करून भुरग्याक ल्हानाचो व्हड केला. आपणें कश्ट घेवन ताणें तिचे कडेन मानान वागूंक जाय. तिका वायट उतरां दिवन तिच्या दोळ्यांत दुकां हाडपाक जायना. तिचे मुखार गर्व, अंहकार दाखोवंक जायना.
ई) वड खूब वर्सां सावन जगत आयला. हाचे मुखार तो कितलीं वर्सां जरतलो हें मनशाक खबर ना. ताणें खूब पिळग्यो पळयल्यात आनी हाचे फुडेंय खूब पिळग्यो पळयतलो. देखून कवीन वडाक सासणाचो काळ वड अशें म्हणलां.
4(क) सकयल वाक्यांत आडी मारिल्ल्या उतरांच्या जाग्यार कंसांत दिल्लो फावो तो वाक्प्रचार घालून वाक्यां परत बरयात :
(तडाक चलोवप, तोंडाक लागप, कुट्ट करप, खंत भोगप)
अ) गिता त्या पसरकारा कडेन झगडलें.
आ) आपली चली नापास जाल्या तें पळोवन बापायक खूब वायट दिसलें.
4(क)
अ) गिता त्या पसरकाराच्या तोंडाक लागलें.
आ) आपली चली नपास जाल्या तें पळोवन बापायक खूब खंत भोगली.
(ख) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं उरफाट्या अर्थाचीं उतरां बरयात :
अ) सावाय आ) मोग इ) उपाय ई) बरी
(ख) सवाय – म्हारग मोग – राग
उपाय – निरुपाय बरी – वायट
(ग) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं विशेशणां करून बरयात :
अ) जागृताय आ) पातक इ) गोडसाण ई) सोबा
(ग) जागृताय – जागृत पातक – पातकी
गोडसाण – गोड सोबा – सोबीत
(घ) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय दोन उतरांचीं भावनामां बरयात :
अ) जाणटो आ) खोल इ) चकचकीत ई) दुस्मान
(घ) जाणटो – जाणटेपण खोल – खोलाय
चकचकीत – चकचक दुस्मान – दुस्मानकाय
5(क) सकयल दिल्ल्या खंयच्याय स वाक्यांनी कंसांत दिल्ले सुचोवणे प्रमाणें बदल करून बरयात :
अ) ते एकामेका कडेन उलोवंक लागले. (भविश्यकाळांत बरयात)
आ) ताचें धुयेंस चड चड जायत वतालों. (वाक्य शुध्द करात)
इ) आमी अँमस्टरहॅमांत थोडो वेळ थारले. (आडी मारिल्ल्या उतरांची जात वळखून बरयात)
ई) दर्यावेळो निवळ आसात. (वचन बदलून बरयात)
उ) सादेपणान जिवीत जियेवप सामकें कठीण. (अर्थ बदलिनासतना वाक्य न्हयकारी करून बरयात)
ऊ) खूब शिटूक आसले जाणटेले पुर्विल्ले. (उतरांची योग्य मांडणी करून बरयात)
ए) आमगेर चड करून तो चवथीचें वजें घेवन येतालो. (लिंग बदलून बरयात)
5(क)
अ) ते एकामेका कडेन उलोवंक लागतले.
आ) ताचें दुयेंस चड चड जायत वतालें.
इ) आमी – सर्वनाम थारलें – क्रियापद
ई) दर्यावेळ निवळ आसा.
उ) सादेपणान जिवीत जियेवप सोंपें न्हय.
ऊ) पुर्विल्ले जाणटेले खूब शिटूक आसले.
ए) आमगेर चड करून ती चवथीचें वजें घेवन येताली.
(ख) सकयल दिल्लीं खंयचींय दोन अव्ययां वापरून प्रत्येकीं एक-एक वाक्य बरयात :
अ) सामकार आ) काल इ) आवयस!
(ख)
अ) घरा सामकार शाळा आसा.
आ) काल खूब वत आसलें.
इ) आवयस! केदें व्हडलें मानगें.
6 (क) सकयल दिल्लो संवाद आवय आनी पूत हांचे मदीं आसा, तो पुराय करून बरयात :
पूत : आई, ही भाजी हांव खावचों ना.
आवय : ————————
पूत : ती कोडू आसा. हांव कित्याक खावं?
आवय : कोडू आसली तरी ती भलायकेक पुश्टीक आसता. तातूंत जिवनसत्वां आसता.
पूत : बरें. आई. ही भाजी आमच्या पोरसांतली गे?
आवय : ————————-
पूत : आनीक खंयच्यो भाजयो आसात गे आमच्या पोरसांत?
आवय : ——————————————-
पूत : आई, फाल्यां तांबडी भाजी कर आं. म्हाका ती खूब आवडटा.
आवय : —————————————
6(क)
पूत : आई, ही भाजी हांव खावचों ना.
आवय : आरे, कित्याक खावचो ना?
पूत : ती कोडू आसा. हांव कित्याक खावं?
आवय : कोडू आसली तरी ती भलायकेक पुश्टीक आसता. तातूंत जिवनसत्वां आसता.
पूत : बरें. आई. ही भाजी आमच्या पोरसांतली गे?
आवय : हय तर, आमच्याच पोरसांतली शाण्या.
पूत : आनीक खंयच्यो भाजयो आसात गे आमच्या पोरसांत?
आवय : वांयगीं, वाल, मुळो, चिडकी, तांबडी भाजी.
पूत : आई, फाल्यां तांबडी भाजी कर आं. म्हाका ती खूब आवडटा.
आवय : बरें. तांबडी भाजी भलायकेक खूब बरी आसता.
(ख) दीसभर टिवी पळयत बशिल्ल्या राजनाक संजू खेळूंक आपयता. संजू आनी राजन हांचे मदीं जाल्लो संवाद 5 ते 6 वळींनी बरयात.
(ख)
संजू : राजन, या मरे खेळपाक? पांच वरां जालीं.
राजन : हांव पिच्चर पळयतां.
संजू : कितलीं पिच्चरां पळयता रे तूं? तें सोंपता म्हणल्यार वेळ आसा.
राजन : म्हाका हें पिच्चर पळोवपाकूच जाय.
संजू : शरिराक मात तरी व्यायाम जाय. बसून बसून तूं दुदी जातलो.
राजन : कॅटरिना हिरोईन आसा. काय बरो पिच्चर जाणा?
संजू : बरी दिसपाक ती लेगीत व्यायम करता.
राजन : आजूच पळयतां. फाल्यां येतलों.
संजू : तुजो फाल्यां उजवाजचोच ना. आरे, खेळत जाल्यार रगत बरें घोळटा. मन प्रसन्न उरता. अभ्यास करपाक उमेद येता.
राजन : तूं कसोच म्हाका सोडचो ना. चल येतां.
संजू : इश्टा, म्हजे भशेन तुजीय भलायकी म्हाका बरी उरिल्ली जाय.
7 (क) सकयल दिल्लो उतारो वाचून दिल्ल्या प्रस्नांच्यो जापो बरयात :
गोंयकारां मुखार मोटो प्रस्न आसा तो पर्यावरणाचो. पाचवीचार गोंयची सृश्ट आतां तांबूससार जावंक लागल्या. पाचवेचार दोंगर आतां बोडके जावंक लागल्यात. निवळ नितळ न्हंयो आतां आटूंक लागल्यात वा तातूंत घाण उदक भरसल्ल्यान बुरश्यो जावंक लागल्यात. दर्या आनी दर्यावेळो प्लास्टिकाचें भांडार जावंक लागल्यात. भयांकृत अशे रोग गोंयांत येवपाक लागल्यात. तरातरांचे कारखाने धुंवर ओंकून हवा दुशीत करपाक लागल्यात. विंगडविंगड रसायनांनी पिकाळ भूंय इबाडपाक लागल्या.
प्रस्न
अ) गोंयच्या न्हंयांची कितें दशा जाल्या?
आ) गोंयची हवा दुशीत कशी जाता?
इ) गोंयची पिकाळ भूंय इबाडपाचें कारण कितें?
ई) गोंया मुखार कसलो मोटो प्रस्न उबो जाला?
उ) वयल्या उताऱ्याक फावोसो माथाळो दियात?
7(क)
अ) गोंयच्यो नितळ न्हंयो एक तर आचूंक लागल्यांत वा तातूंत घाण उदक भरसल्ल्यान बुरश्यो जावंक लागल्यात
आ) तरातरांच्या कारखान्यातल्या धुंवरान गोंयची हवा दुशीत जाता.
इ) विंगडविंगड रसायनांनी गोंयची पिकाळ भूंय इबाडंटा.
ई) गोंया मुखार पर्यावरणाचो मोटो प्रस्न उबो आसा.
उ) पर्यावरणाची दशा.
(ख) सकयल दिल्लो उतारो वाचून कोंकणींत अणकार करून बरयात :
We should plant cashew trees on hill slopes, This checks soil erosion and also increases the revenue of the state.
(ख)
आमी दोंगराचे देंवतेर काजूचीं झाडां रोवपाक जाय. हें माती व्हांवपाचेर नियंत्रण दवरता आनी राज्याचे येणावळिंतूय वाड जाता.
(ग) सकयल दिल्ल्या मुद्दांच्या आधारान योग्य माथाळो दिवन सुमार 100 उतरांनी काणी बरयात :
एका घरांतलो सगलो लोक अशिक्षीत ——— धाकल्या भावान घरा येता म्हणून चीट धाडप —– चीट हातांत घेवन व्हडल्या भावान भियेवन रडप ——– तो रडटा तें पळोवन घरांतल्या सगल्यांनी रडप ——- शेजाऱ्यान चीट वाचप ——- चिटयेंत धाकलो भाव घरा येता म्हणपाची खबर —— शेजाऱ्यान व्हडल्या भावाक रचपाचें कारण विचारप ——- व्हडल्या भावाची जाप, “म्हाका वाचूंक येना.”——— देख
(ग)
शिक्षणाचो फायदो
गंगापूर नांवाचो गांव आशिल्लो. लोक कश्टी. शेतांत भाटांत वावर करून आपलें पोट भरतालें. सांगपाचें म्हणल्यार थंय शिक्षणाचो प्रसार जाय तसो जावंक नासलो.
ह्याच गांवांत, एका घराब्यांत आवय, बापूय, समीर आनी अमीर नांवाचे दोग भाव रावताले. आवय बापूय आनी व्हडलो भाव समीर सामकीं अक्षरशत्रू शेजाऱ्यांचे कांय भुरगे शाळेंत वताले, नेमाळीं वाचताले तें पळोवन आवयक तांची अपुरबाय दिसताली. व्हडलो समीर शिकूंक ना, धाकल्या अमिरान तरी शिकचें अशें तिका मना पासून दिसतालें म्हणून तिणें धाकल्या अमिराक एका सोयऱ्यागेर शिकपाक दवरलो. मदीं मदीं सोयऱ्यागेर वचून बापूय अमीराची खबर घेतालो.
अमीर शिकपांत हुशार आशिल्लो. ताका अक्षराची वळख जाल्ली. आपल्याक बरोवपाक वाचपाक कळटा हें चिंतून ताका मळब दोन बोटां लागीं आशिल्ले वरी दिसलें. आवयक जाल्यार पुताक खंय दवरूं खंय नाका अशें जाल्लें. ताणें पयलीच फावटीं आपूण दिवाळेचे सुटयेंत घरा येतां म्हणून चीट धाडली.
चीट हातांत पडना फुडे समीरान रडून रडून आकांत केलो. ताका तसो रडटा ते पळोवन आनी चींटींत वायट खबर आसा अशें चिंतून आवबापूय रडपाक लागलीं. तांच्यो हुयेली आयकून शेजारी धांलत आयलो. शेजाऱ्याक चीट दाखोवन तो हुडक्याहुडक्यांनी रडपाक लागलो. चीट वाच जाल्यार शेजाऱ्यान कपलार हात मारलो. आरे पापया समीर, रडटा कित्याक? अमीर सुटयेंत घरा येता. आरे, बरी खबर मरे ही. ताणें शेजाऱ्याक सांगलें. म्हाका वाचूंक येना न्ही? म्हाका खंय कळटा बरी खबर ती? समीरान म्हणलें. शिकूंक ना ताचो परिणाम तो अशें म्हणून शेजारी हांसत घरा गेलो.
देख. शिक्षणान मनीस गिन्यानी जाता.
8(क)
तूं अनूज अवनी शिरोडकार, रावता घर क्र 140, आल्तिम्यु, पणजी गोंय ह्या नाम्यार. थंय सावन बेळगांवीं रावपी तुजे धाकले भयणीक आयच्या युगांत कम्प्युटराचें म्हत्व सांगपी चीट बरय.
वा
तूं रायन रीटा कुतिन्यु, रावता वयलो वाडो, केपें गोंय ह्या नाम्यार. तुमच्या वाठारांतले रस्ते इबाडिल्ल्या कारणान जायते अपघात जातात देखून बेगोबेग रस्त्यांची दुरुस्ती करची अशी मागणी करपी चीट कार्यकारी अभियंतो, भौशीक बांदकाम खातें, केपें हाकां बरय.
8(क)
अवनी शिरोडकार
घर क्र. 140
आल्तिन्यु
पणजी गोंय
20 एप्रिल 2016
मोगाळ अनुजा
तुमचे नवे शाळेंत सांगणकाचें प्रशिक्षण सुरू केलां आनी तुवें संगणक शिकपाक सुरवात केल्या हें वाचून खूब बरें दिसलें. म्हाका पयलीं सांगणक शिकपाक वाज येतालोय संगणक शिकप म्हत्वाचें देखून हांव शिकलें. जाणा अनुजा, म्हाका ताचो खूब खूब फायदो जालो.
आयच्या युगाक संगणकाचें यूग म्हणटात. कचेरेंतलीं सगलीं कामां आज संगणकाचेर जातात. हिशोब दवरप, पत्रां टायप करप हीं कामां संगणक करता. संगणक वरवी आमका आख्या संवसाराची माहिती मेळटा. मावसाचो उपेग करून किल्क करपाचें. तुका जाय ती म्हायती तुज्या मुखार हाजीर. देखूनूच ताका गिन्यानाचो घसघसो म्हणटात. कसल्याय विशयाचो कार्यभार करतना ह्या संगणकाचो आमकां उपेग जाता आनी तोवूय बी कांय खिणां भितर. आमकां जाय ती म्हायती सहज संगणकाचेर मेळूं येता. फुडल्या शिक्षणा खातीर देशांत वा परदेशांत तुका वचपाक जाय जाल्यार थंयच्या म्हाविद्दालयाची वास्तू कशी आसा हें लेगीत तुका पळोवपाक मेळटा. इंग्लीश वा देवनागरी उतरां तुका जाय त्या आकारान जाय तीं चित्रां घालून टायप करूं येतात. प्रिण्टराचो उपेग करून जाय तितल्यो प्रती काडपाक मेळटा. मजाच न्ही?
अनुजा, कितलो फायदो आसा संगणक शिकून जाणा? जितलें तूं संगणक शिकपांत रस घेतलें तितली तुका नवी नवी म्हायती मेळटली. गिन्यान वाडटा तशें तुका शिकपाकूय मजा येतली. नवें शिकपाक एक वेगळीच उमेद आसता. तूं नविदाद कितें शिकलें हाची माहिती म्हाका दीत राव.
अनुजा, तूं बेळगांवां, घराब्या पसून पयस आसा. तूं अभ्यास करतलें हाची म्हाका खात्री आसा पूण तुजे भलायके कडेन मातशें लक्ष दी. तुजी खास इश्टीण रीमाक म्हजो आशिर्वाद सांग. नविदाद आयकुपाक तुजे चिटीची उमळशिकेन वाट पळयतां.
तुजीच मोगाळ दिदी
अवनी
वा
रायन कुतिन्यु
वयलो वाडो
केपें गोंय
20 एप्रिल 2016
मानादीक अभियंतो
भौशीक बांदकाम खातें
केपें
विशय : गांवचे रस्ते इबाडल्यात ते सारके करपा विशीं
भोवमानेस्त
नमस्कार
हांव केप्यां रावपी एक सूज्ञ नागरीक. आमच्या गांवचे रस्ते इबाडल्यात आनी रस्त्यांक खूब फोंडकूलां पडल्यांत. तीं फोंडकुलां सारकीं करपा खातीर लोकांचे वतीन मागणी करपी ही चीट बरयतां.
आमच्या गांवांत रस्त्याची आवतिकाय खूब वायट जाल्या. वचत थंय रस्त्याक ल्हान व्हड फोंडकुलां पडल्यांत. सायकल, मोटारसायकल, गाडयेन वचपी वाहन चालकाक हांचो खूब त्रास जाता. फोंडकुलां खातीर आनी रस्त्याच्या खडखबडीतपणा खातीर ताचो वाहना वयलो ताबो सुट्टा. सकयल पडून अपघात जातात. वाहनाचें लुकसाण जाताच, तेच बराबर हाडां मोडून हॉस्पिटलांत वचपाची पाळी येता. त्या दीसा मोटारसायकलीचो चालक असोच सकयल पडून ताका उपरांत जीव मुठींत धरून प्रवास करचो पडटा. अनवळखी भोंवडेकारांक वाठार नवो आशिल्ल्यान ह्या रस्त्यांचो चड त्रास जाता.
पावसांत तर खूब हाल जातात. फोंडकुलांनी उदक भरिल्यान त्या फोंडकुलांची खोलाय कळना आनी खूब अपघात जातात. ते खातीर मलेरियाचो धाम पातळपाचीय शक्यताय आसता. वाहन चालकाक तशेंच रस्त्या कुशीक चलपी लोकांचेर पावसाचें रंगीत उदक पडिल्ल्यान तांकांय त्रास सोंसचे पडटात.
आमची ही अडचण लक्षांत घेवन, रस्त्यांची सुदारणा करतले आनी जाता तितले बेगीन आमची अडचण पयस करतले अशी आस्त बाळगितां.
बरें मागून
तुमची विस्वासू
निशाणी
(रायन कुतिन्यु)
(ख) सकयल दिल्या खंयच्याच एका विशयाचेर सुमार 150 उतरांनी निबंद बरयात :
अ) बाविल्ल्या फुलाची आपजीण
आ) फेसबूक आनी विद्दार्थी
इ) योग – काळाची गरज
ई) फेस्ताचे /जात्रेचे फेरयेंत एक वर
(ख)
बाविल्ल्या फुलाची आपजीण
आगो, अशें कितें म्हाका नाका मुड्डून पळयता? म्हजी ही दशा पळोवन तुका मातूय वायट दिसना. म्हज्यो नाजूक पाकळ्यो सुकल्यात. तांचेर सुरकुत्यो पडल्यात. म्हजें सोबीत रंग, रूप, सुवात सगलें नाच्च जालां. एक वेळ असो आसलो, म्हजे वयली नदर कोण काडिनासलो. म्हजें रुपूच तशें आशिल्लें मनभुलयणें.
आज लेगीत म्हाका त्या दिसाची याद आसा जेन्ना म्हज्या आवयबापायन म्हाका जल्म दिलो. हांव तेन्ना ल्हानशे कळयेच्या रुपांत आशिल्लें. माळ्याची नदर म्हजेर पडली आनी ताचेर खोशयेचो हुंवार आयलो. तो म्हजी खूब जतनाय घेतालो. म्हजी वाड बरी जावपाक जाय म्हणून म्हाका सद्दां उदक घालपाक लागलो. अदींमदीं टॉनीक म्हणून घटाय हाडपा खातीर सारेंय घालतालो ताचे हे सेवे खातीर हांवूय घसघशीत वाडपाक लागलें.
एक दीस फातोडेर जेन्ना हांवे दोळे उगडले तेन्ना आशिकुशीचें सोबात सैम पळोवन हांव भुल्लुसून गेलें. म्हजे भोंवतणी कितलीशींच भावंडां आशिल्लीं. तांबडी, हळडुळीं, केसरी, गुलाबी विंगडविंगड रंगांची आनी सोबीत नकसूद अशीं. तांकां पळोवन हांव भुल्लुसून गेलें. म्हजे भोंवतणीं कितलीशींच रंगबीरंगी फुलपाखे आनी म्होंवामूस म्हजें म्होंव खावपाक येताले.
सदचे भशेन घराचो मालक आनी ताची धूव पोरसांत भोंवपाक आयलीं. धुवांची नदर म्हजेर पडना फुडें ते म्हज्या मोगात पडले. आज इश्टाच्या वाडदिसा खातीर ताणें गुलाबी विश्तीद शिविल्लो. म्हजोय गुलाबी रंग सारको विश्तीदाक सोब सारको. ताणें म्हाका आवय पसून हळू वेगळें केलें. दुख्खान हांव कळवळ्ळें. पूण सोंसता तो भाग्यवंत म्हणटात न्ही देखून ओग्गी रावलें. ताणें म्हाका आपल्या केंसांनी माळ्ळें.
इश्टाच्या दारांत पावना फुडें सगल्यांच्यो नदरो ताचेर घुंवल्यो. म्हजे खातीर तांचे रूप चड सोबीत दिसतालें. सगलीं तुकूतुकू करून ताकाच पळयतालीं. सामकी परी कशी दिसतालें तें. त्या दिसा तीं खूब नाचलीं. खेळ्ळीं आनी सांजवेळा घरा आयलीं.
त्या बंद वातावरणांत हांव थकून गेल्लें. फॅनाचो वारो सोंसना जावन म्हज्यो पाकळ्यो बावपाक लागल्यो. म्हज्या आंगांतलें तेज उणें जावपाक लागलें घरा येना बाराबर धुवेन केंस सोडले. म्हाका हातांत घेतलें. म्हजे तें बावकें रूप पळोवन तें म्हाका कुच्छित्रीपणान हांसलें आनी काडून कोयराच्या आयदनांत उडयलें. तेन्ना हांव खूब दुख्खी जालें. सगल्यांच्या जिणेंत सूख हाडपी, आनंद दिवपी तुमची सोबाय वाडोवपी हांव, जिणेच्या निमण्या खिणा कडेन पाविल्लें. तुमचे असली म्हाका खूब जीण मेळूंक ना, पूण हांवें कांय वेळा खातीर तरी म्हजे जिणेंतलें सगलें सूख तुमकां दिलें हाचें म्हाका समाधान आसा. आतां म्हाका म्हज्या जिवाची पर्वा ना. अशें म्हणटात, ह्या जगांत कितले दीस जगलें हाका म्हत्व ना पूण कशें जगलें हें चड म्हत्वाचें.
फेसबूक आनी विद्दार्थी
जगांत तशेंच भारतांत लेगीत तंत्रगिन्यान प्रगत जालां. ह्या आधुनीक तंत्रगिन्यानाचो परिणाम सर्वसामान्य मनशाचेर जाला. फेसबूक, वॉटसॅप, व्टिटर वा मोबायल हीं उपकरणां म्हणल्यार मनशाक मेळिल्लें वरदान. ह्या आधुनीक उपकरणां खातीर मनशाची जीण सुखी जाल्या पूण कोणूय ताचो सारको उपेग करिना तेन्ना माकडाच्या हातांत उज्याची कोलती दिल्ले वरी जाता.
विद्दार्थी आजकाल फेसबुकाचो खूब उपेग करतात. आमचे पसून पयस आशिल्ल्या घराब्यांतल्या लोकांक वा इश्टांक जोडपी दो दुवो आसा. फेसबुका वरवीं आमच्यांनी तांकां संदेश धाडूं येतात. तांचे कडेन संवाद घडोवन हाडूं येतात. तांचे फोटो पळोवं येतात. इतलेंच न्हय जाल्यार सातांसमुद्रां पलतडी कितें घडटा हांची तपाशीलवार माहिती आमकां मेळूं येता. मनीस हो समाजीक प्राणी. ताका नव्या मनशा कडेन इश्टागत जोडूं येता ताणें घाल्ल्या पोस्टाचेर आपले विचार व्यक्त करूं येता. अशे तरेन जगांतल्या खंयच्याय कोनशाक आशिल्ल्या मनशा कडेन आमी इश्टागत जोडूं येता.
फेसबुका वरवीं उलयतना आडखळीं बगर नात्यांतल्या लोकां कडेन लागशिल्लें नातें निर्माण जाता. आंगांत धिटाय येता. आमचे मदीं आशिल्लो विश्वास वाडटा. आवय बापाय पसून पयस आशिल्ल्या भुरग्याक जाय तेन्ना जाय त्या वेळार आपली अडचण वा खोस प्रगटावपाक मेळटा तें लेगीत चित्रां सयत.
दर गजालीक एक मर्यादा आसता. ताचो जर अतिरेक जालो जाल्यार तें वेसन जांव येता. अशें म्हणटात, जगांतलो 85 प्रतिशें म्हाविद्दालयांतलो भुरगो फेसबूक वापरता. फेसबूक वापरप हें तांचे वेसन जाल्लें आसा. तरणाटे फेसबूका वयलीं चित्रां पळोवपाक, चित्रांचेर आपले विचार व्यक्त करपाक तशेंच आपल्या इश्टां बाराबर उलोवपाक वरांच वरां घालयतना तानभूक विसरतात. पूण जेन्ना प्रत्यक्षांत उलोवपाचें आसता तेन्ना ह्या फेसबुका खातीर संवाद घडोवन हाडपाचें कसबूच विसरता. आमकां अभ्यास करपाक जाय हाची जाणविकाय आसून लेगीत ह्या फेसबुकाच्या विळख्यांत घुसपून उरतात. कळटा पूण वळनात अशी तांची गत जाता. हेच खातीर ते धेयाया पासून पयसावतात. फेसबुकाची संवय जाल्ली भुरगीं इश्टां सोयऱ्यां मदीं रावपाक सोदिनाथ. तो एकमुळो जाता. वरांची वरां एकाच जाग्यार बशिल्ल्यान ताची मोटाय वाडटा आनी पिडांक आमंत्रण दिता.
अनवळखी मनशा कडेन इश्टागत वाडिल्ल्यान दुसऱ्या मनशाच्यान गैरफायदो घेवं येता. चड करून चल्या चलयेच्या बाबतींत हें घडटा. अडचणींत येवन कितल्याश्याच चलयांचो फुडार इबाडिल्लो आसा. दीसरात फेसबुकाचेर आशिल्ल्यान दोळ्यांचेर वायट परिणाम जाता. एकाच जाग्यार बशिल्ल्यान आळशी जाता. अती वापर केल्ल्यान सभावांत चिडचिड निर्माण जाता.
अभ्यास करप, खेळप, भोंवप, समाजीक कार्यावळीनीं वांटो घेवप आनी आपल्याक समाजांतली. आव्हानां पेलपाक सक्षम करप हें आयच्या विद्दार्थ्याचें पयलें कर्तव्य फेसबुका वरवीं आमका हीं आव्हानां मजत जावपाक जाय. ते आमकां ध्येया पसूंन पयस व्हरपाक लागलो जाल्यार वरदान म्हणचे परस स्त्राप थारतलो. आमचे सोबात जिणेचें भांगर करप वा ही जीण पिड्डेर करप हें विद्दार्थ्यांनी थारावंक जाय. नाजाल्यार देव दिता आनी देंवचार नाडटा अशें जावं येता.